مهار بيابان‌زايي

    در طول ماه گذشته، شبکه رادیویی ایران صدا، اقدام به تهیه و پخش چند برنامه مناظره علمی در باره موضوعات روز محیط زیستی کشور کرد. از جمله مهمانان این برنامه‌ها، استاد هوشنگ ضیایی، هومن جوکار (مدیر پروژه بین‌المللی یوزپلنگ آسیایی)، ناصر مقدسی (مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست)، مهندس ابراهیمی کارنامی (مدیرکل محیط زیست استان فارس) و مهندس غفوری (مدیر عامل آب منطقه‌ای استان یزد) بودند که فایل شنیداری این گفتگوها را می‌توانید در نشانی‌های زیر گوش دهید ...

    حرکت جوانمردانه امید عباسی، روز گذشته با اهدای کلیه و کبد از کالبد بی جانش، کامل شد تا اسطوره‌ای به اسطوره‌های پرشمار وطن افزوده شده و از این که در این بوم و بر می‌زییم؛ در کنار چنین انسان‌های شریفی، بیش از پیش به خود ببالیم و با افتخار ایرانی بودن‌مان را به رخ بکشیم ...

    فرهیختگان، نام روزنامه‌ای است که ظاهراً توسط دانشگاه آزاد اسلامی حمایت مالی می‌شود و بیشترین دایره‌ی نفوذ و مخاطبانش را هم در بین دانشجویان و اساتید دانشگاهی دیده است. از همین رو، نام فرهیختگان را بر روی خود نهاده تا از همان ابتدا تکلیف خود را با مخاطب عام روشن کرده و نشان دهد که به قواعد بازی در حوزه‌ی ژورنالیسم زرد – عامدانه – پایبند نیست. با همین رویکرد هم بیش از هزار شماره تاکنون منتشر کرده و خوشبختانه دوام آورده است ...

    دامنه‌های جنوبی البرز در جایی که دیواره‌های شمالی بزرگترین منزل کشور در پایتخت ایران را سامان داده‌اند، روزگار خوشی ندارند ... این را البته همه می‌دانند؛ چرا که روزگاری طولانی است که فشار بیش از حد دام، تغییر شتابان کاربری، پیدایش قارچ گونه‌ی برج‌های عجیب و غریب، فعالیت‌های معدنی، مسیرهای پرتردد راهپیمایی‌های گروهی و انباشت زباله، پیدایش مراکز قد و نیم قد فروش مواد غذایی و سرانجام به هم خوردن نظام آب‌شناختی و پیکرشناسی آبراهه‌ها و رودخانه‌ها از جمله دلایلی است که سبب شده تا لمس بوی واقعی طبیعت البرز در دامنه‌های شمالی پایتخت، هر روز نامحتمل‌تر از روز قبل شود ...

    شنبه هفته گذشته، همزمان با آیین‌های بزرگداشت هفته زمین پاک در ایران، در جمع دانشجویان، اساتید و علاقه‌مندان حوزه محیط زیست در دانشگاه شمال واقع در شهرستان آمل حاضر شدم تا برایشان بگویم که حال زمین در روز زمین تا چه اندازه بحرانی است. گزارش این سخنرانی را می‌توانید به روایت خبرنگار خبرگزاری فارس، در این نشانی بخوانید.

درج نظر

     دوست و همکار دانشمندم، دکتر محمّد متینی زاده که سالهاست در کسوت یک پژوهش‌گر تمام عیار می‌کوشد تا بر ماندگاری رویشگاه‌های جنگلی وطن بیافزاید؛ اخیراً دست به کاری بزرگ زده و مجموعه‌ای از اشعار – اغلب – محیط زیستی‌اش را هم در قالب کتابی با عنوان: «بی خبرتر از یک رؤیا» منتشر کرده است ...

    و سرانجام در پی یک رقابت نفس‌گیر – به قول پرتال برگزارکننده مسابقه انتخاب بهترین فعالان آن لاین جهان – مهار بیابان‌زایی توانست عنوان محبوب‌ترین تارنما را در بین 14 کاندیدای اجلاس جهانی رسانه‌ها کسب کند ...

    زمانی که در 23 فروردین 1392، خبر حضور تارنمای مهار بیابان‌زایی را به عنوان یکی از 14 کاندیدای راه یافته به مرحله نهایی احراز بهترین وبلاگ سال از منظر هیأت داوران اجلاس جهانی رسانه‌ها اعلام کردم، 9 روز از آغاز رأی دهی می‌گذشت و از مجموع 32796 رأی، مهار بیابان‌زایی با کسب 9 درصد آرا، در مقام چهارم بود ...

    به گزارش خبرگزاری مهر سه شنبه هفته گذشته - سوم اردیبهشت 1392 – استاندار فارس، آقای حسین صادق عابدین با حضور در اتاق بازرگانی شیراز در جمع فعالان اقتصادی منطقه و اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه 300 گورخر مصيبتي براي مردم فارس شده‌اند، افزود: «به محیط زیست اعلام کرده‌ایم مردم نی ریز حاضرند هر کدام یکی از این گورخرها را به خانه خود برده و از آن به خوبی محافظت کنند تا شما اجازه بهره‌برداری از این معدن را صادر کنید و جوانان نی ریزی از بیکاری نجات یابند.»

    وقتی که در نخستین روزهای سال 1384 تصمیم گرفتم تا اندیشه‌ها و تجربیاتم را با استفاده از ابزار نوینی به نام وبلاگ و در هیبت نامی نه چندان مأنوس چون «مهار بیابان‌زایی» با خوانندگان فارسی‌زبان به اشتراک نهم، هرگز نمی‌توانستم تصور کنم که مهار بیابان‌زایی و محمّد درویش بتواند در کمتر از یک دهه، به چنین جایگاهی دست یابد؛ آن گونه که در آخرین روزهای سال 1391، دکتر مجید مخدوم – بنیانگذار دانش ارزیابی محیط زیست در ایران – نویسنده مهار بیابان‌زایی را بخواند تا به عنوان یک شخصیت اثرگذار در حوزه محیط زیست ایران سزاوار دریافت لوح سپاس تشخیص دهد. پیش‌تر البته مجموعه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی هم ساخته شد با این محوریت که محمّد درویش چگونه محمّد درویش شد؟ تا جایی که روزنامه پرشمارگان لس آنجلس تایمز هم در مقاله مشهورش از او با عنوان : یک گلادیاتور سبز در ایران یاد کرد. موفقیت اخیر مهار بیابان‌زایی در آغازین روزهای سال 1392 به عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی پایتخت و نیز قرار گرفتن نامش در سیاهه‌ی کاندیداهای دریافت جایزه از اجلاس جهانی رسانه‌ها، همه و همه گواه آن است که مهار بیابان‌زایی دارد دیده و خوانده می‌شود ...

    موفقیتی که آن را با تمام وجودم، ناشی از پیدایش نهضتی روشنگرانه و تحولی مثبت در دیدگاه و پندارینه‌های مردمی می‌دانم که کلید پاسداری از طبیعت ایران در دستان آنهاست.

    این‌ها را گفتم تا ضمن قدردانی از همه‌ی حامیان عزیز و دوستداران سبزاندیش هموطنم، قول دهم که مسئولیت سنگین این توجه و مهر و حمایت و اقبال عمومی را درک کرده و در پیشگاه شما خوبان روزگار، پیمان می‌بندم : محمّد درویش همچنان درویش می‌ماند و بسیار بیشتر و وفادارتر از دیروز خواهد کوشید تا جان و مال و اندیشه‌اش را در راه اعتلای طبیعت وطنی که دوستش دارد، پیش‌کش کند ... آرزویم این است که همچنان وکیل مدافع بی منت آن هموطنانی باشم که به قول سپهر عیدی‌وند عزیز دارند مظلومانه در این بوم و بر جان می‌دهند و برخی از ما فراموش کرده‌ایم که آنها، پاره‌هایی جدایی ناپذیر و فاخر از خاکی هستند که برای ماندگاری‌اش تاکنون صدها هزار جوان پاکدامن ایرانی، خون پاک‌شان را اهدا کرده‌‌اند.

    آری ... من با افتخار وکیل همه‌ی یوزها و سنجاب‌ها و گرگ‌ها و بلوط‌ها و اُرس‌ها و گرازها و پلنگ‌ها و قوهای فریادکشی هستم که فریادشان را اغلب نمی‌شنویم. اما امروز بیشتر از دیروز امیدوارم که آن فریاد را بتوانم با زبان آدم‌زمینی‌ها و به شیوه‌ای مؤثرتر از همیشه بازنشر دهم.

    بازتاب در:
    انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

درج نظر

    مطابق رسم اردیبهشت در این سال‌ها، مردمان نیک نهاد و سبزاندیش فراوانی امروز – ششم اردیبهشت 1392 - هم به دعوت مصطفی خوشنویس عزیز لبیک گفته و خود را به سیراچال رساندند ...   

    قرار است در شانزدهمین روز از اردیبهشت ماه سال 1392، تالار اجتماعات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، میزبان سه نماینده عالی‌رتبه از سه ارگان اصلی درگیر در مدیریت زمین باشد؛ سه مقامی که  در برابر نمایندگانی از دانشگاه و تشکل‌های مردم نهاد تخصصی، به نقد و تحلیل و دفاع از عملکرد نهاد متبوع شان (وزارت نیرو، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست) برخواهند خواست.

    لطفاً فرصت حضور در این مناظره منحصر به فرد را از دست ندهید؛ مناظره‌ای که خواهد کوشید تا مهمترین چالش‌های منابع طبیعی و محیط زیست ایران را در سال 1392 معرفی و رتبه‌بندی کند.

    برای کسب اطلاعات بیشتر، لطفاً به تارنمای انجمن اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع مراجعه فرمایید.

درج نظر

    چندی پیش سفری به باختری‌ترین بخش از استان هرمزگان، هم‌جوار با استان بوشهر داشتم. سرزمینی که هفت سال است آن را پارسیان می‌نامند، اما نام قدیمی و مشهورترش، همچنان گاوبندی است. یکی از روستاهای این منطقه به نام میلکی، توجهم را جلب کرد. با نگاهی به معماری نسبتا اشرافی سازه‌ها و مساجد این روستا، تن‌پوش مرتب و شیک اهالی و تمیز و منظم بودن معابر عمومی و مبلمان محیطی آن دریافتم که میلکی نمی‌تواند مانند اغلب روستاهایی باشد که در بسیاری از مناطق کشور به واسطه کارم تاکنون دیده‌ام و پس از بررسی‌های دقیق‌تر، دریافتم که حدسم درست بوده است ...

    خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که مقاومت سازمان حفاظت محیط زیست در برابر اکتشاف نفت از پارک ملی کویر رو به اتمام است ... این، یعنی: پارک ملی کویر که زمانی بکرترین منطقه حفاظت شده کشور بود، می‌رود تا روزگار بدفرجام هورالعظیم را تجربه کند.

    در این باره گفتگویی با پیک بامدادی رادیو ایران در روز سه شنبه گذشته - 3 اردیبهشت - داشتم که فایل صوتی آن را از بخش آرشیو تارنمای ایران صدا می‌توانید گوش دهید. همچنین، گفتگویم با خبرگزاری مهر در همین رابطه را می‌توانید، در این نشانی بخوانید.

درج نظر

    چهل و دو سال پیش در چنین روزی، یعنی 22 آوریل 1971، بیش از 20 میلیون آمریکایی به خیابان‌ها ریختند تا از دولتمردان خویش بخواهند به خاطر آرامش زمین و کاهش حجم عظیم مواد آلاینده‌ای که شتابان بر پیکره‌اش تزریق می‌شود، دست از جنگ و خونریزی برداشته و برای برقراری صلحی جهانی بکوشند. اجتماع خیره کننده‌ای که پس از چهار دهه، هرگز دیگر به هیچ مناسبت محیط زیستی نه در آمریکا و نه در هیج جای دیگری از کره‌ی خاک برگزار نشد. آن هم در شرایطی که حجم آگاهی و حساسیت مردم امروز در مقایسه با آن زمان، قابل قیاس نیست! چرا؟

    خوشحالم در زمینی زندگی می‌کنم که در گوشه‌ای از آن، ایوان فرناندز آنایا هم زندگی می‌کند؛ یک ورزشکار اسپانیایی، یک دونده استقامت که نشان داد: استقامت واقعی، پیروز شدن در برابر هوس پیروزی به هر قیمتی است. او در جریان یک مسابقه دو که در سال گذشته برگزار شد، دست به اقدامی عجیب زد و کاری کرد که قهرمان نشود تا قهرمان بماند ...

    ماجرا از این قرار بود که در لحظات پایانی مسابقه، ناگهان دریافت که رقیب دونده‌اش از کنیا که مدال برنز المپیک لندن را هم در کارنامه افتخارات خود دارد،  از سرعت گام‌هایش کاسته و تصور کرده که مسابقه به پایان رسیده و او قهرمان شده است. فرناندز که متوجه این اشتباه دونده کنیایی می‌شود، به جای آن که از این فرصت استفاده کرده و او را جا نهاده و به خط پایان برسد، همان طور که در عکس می‌بینید از رقیبش می‌خواهد تا به دویدن ادامه دهد و با علامت دست نشانش می‌دهد که هنوز خط پایان را رد نکرده است و بدین‌ترتیب آن دونده کنیایی برنده مدال طلا می‌شود!

    او می‌گوید: از این کار خوشحال است و فکر می‌کند که کمک کرده تا حق به حق دار برسد ...

    آیا شما با نظر من موافق نبوده و اینک بیشتر از چند لحظه‌ی پیش شادمان نیستید که انسان نامیده می‌شوید؟ هم نوع فرناندز بزرگ ...

درج نظر

     تاکنون همواره از میزان رو به افزایش تراکم و انباشت زباله به عنوان یکی از مهم‌ترین آفت‌ها و تهدیدهایی که حیات رویشگاه هیرکانی در شمال کشور را به خطر انداخته، یاد می‌شده است؛ مؤلفه‌ای که ناشی از تمایل شتابان هموطنان، برای گذران اوقات فراغت و تعطیلات آخر هفته، نوروزی و تابستانی خویش در نوار باریک و سبز مناطق ساحلی گلستان، مازندران و گیلان است.قصه‌ی پرغصه‌ی بسیاری از مناظر نازیبا و متعفن امروز در کلاردشت، دامنه‌های تنکابن، علی‌آباد کتول، نور، سلمان‌شهر، ماسوله، لاهیجان، رامسر، مرزن‌آباد، بوجاق، انزلی و ... مؤید همین واقعیت بوده و حاصل آن، در شمار زشت‌ترین چشم‌اندازهایی است که روزگاری از آنها با عنوان پاره‌هایی از بهشت در شمال کشور یاد می‌شد ... 

    دکتر محمود احمدی‌نژاد در بعدازظهر بیست و سومین روز از فروردین 1392، هنگام افتتاح نیروگاه سیکل ترکیبی سنندج، مجدداً بر یک تصمیم سوخته تأکید کرد و از خواست و اراده‌ی دولت متبوعش برای واگذاری دو هزار متر مربع زمین به هر خانواده ایرانی سخن گفت تا همه‌ی ایرانیان، هم بتوانند از زیستن در منازلی فراخ و مجلل لذت برند و هم تمامی هزینه‌های خانوار را با کشت و کار در نیمی از این زمین، تأمین کرده و ثروتمند شوند ...

    در بیست و هشمین روز از اسفندماه 1391، یعنی در واپسین لحظه‌ها از آخرین روز کاری سال، یک شوک دیگر بر پیکر نحیف طبیعت ایران وارد شد که البته به دلیل تعطیلات نوروزی، ابعاد ویرانگر این شوک تا چند روز آشکار نشد و متأسفانه هیچ بازتاب رسانه‌ای هم نیافت. ماجرا برمی‌گردد به آخرین مصوبه هیأت وزیران با عنوان: «تصویب نامه در خصوص تشکیل ستاد اجرایی استان به منظور اجرای مصوبات کارگروه توسعه بخش معدن در استان‌ها» که متن کامل آن در ویژه نامه شماره 558 روزنامه رسمی کشور منتشر شده و هم‌اکنون بر روی تارنمای روزنامه رسمی، قابل مشاهده است ...

    نگارنده در طول تعطیلات نوروزی امسال، این بخت را داشت تا به همراه خانواده‌اش بیش از 4 هزار کیلومتر از خاک وطن را در استان‌های خوزستان، بوشهر، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری درنوردد. چند نکته در طول این سفر قابل ذکر است ...

    همان طور که پیش تر اشاره کرده بودم، در نخستین روزهای سال جاری و به دعوت انجمن علمی وابسته به پژوهشکده زلزله شناسی ایران، فعالین و دوستداران محیط زیست و برخی از نمایندگان رسانه های گروهی در کتابخانه حسینیه ارشاد به دور هم جمع شدیم تا از روزگار محیط زیست ایران بگوییم ... از کارهایی که نباید کرد و کردیم و از کارهایی که باید کرد و هنوز نکردیم ...

    گزارشی از این رخداد و سخنرانی ای که ارایه کردم را می توانید در روزنامه های فرهیختگان و اعتماد مطالعه فرمایید.

درج نظر

    از هیجدهم بهمن 1391 (ششم فوریه 2013) در جریان فراخوان نهمین دوره مسابقات بین‌المللی انتخاب بهترین فعالان آن لاین جهان، متجاوز از 5584 وبلاگ، پروژه، وبسایت و شخصیت حقیقی توسط مردم سراسر دنیا در یک دوره زمانی یک ماهه انتخاب شدند. آنگاه هیأت داوران این رقابت بین‌المللی، 26 روز فرصت داشتند تا از بین کاندیداها، سرانجام 364 نامزد را در 14 زبان و 34 رشته گوناگون انتخاب کرده و به مرحله نهایی هدایت کنند. در واپسین مرحله، فینالیست‌ها مجدداً در معرض قضاوت عمومی قرار می‌گیرند و تا 17 اردیبهشت‌ماه (هفتم ماه می) فرصت دارند تا رأی طرفداران خویش را جلب کنند؛ رقابتی که از چهاردهمین روز فروردین (سوم آوریل) رسماً آغاز شده است و تا این لحظه که 9 روز از شروع مرحله نهایی می‌گذرد، مجموعاً 32796 رأی به نفع نامزدها به ثبت رسیده است.

     خوشبختانه، تارنمای مهار بیابان‌زایی که اتفاقاً از دوازدهم فروردین ماه 1392، نهمین سال فعالیت خود را آغاز کرده است، توانسته یکی از 364 نامزدی باشد که مورد توجه هیأت پانزده نفره داوران قرار گرفته و به مرحله نهایی نهمین دوره این مسابقات راه پیدا کند. اینک مهار بیابان‌زایی به همراه سیزده تارنمای دیگر کاندیدای یکی از موضوعات اصلی، یعنی: جایزه اجلاس جهانی رسانه‌ها است؛ اجلاسی که قرار است بین روزهای بیست و هفتم تا بیست و نهم خرداد ماه سال جاری با عنوان: « آینده رشد در اقتصاد، ارزش‌ها و رسانه‌ها» در شهر بن جمهوری فدرال آلمان برگزار شود.

    رقبای مهار بیابان‌زایی از کشورهای اسپانیا، روسیه، فرانسه، پرتغال، بنگلادش، چین، اوکرائین، عربستان سعودی، ترکیه، انگلستان، اندونزی، آلمان و هند هستند و همان طور که ملاحظه می‌کنید، طیف بالقوه‌ی مخاطبانی که می‌توانند به مهار بیابان‌زایی رأی دهند، یعنی فارسی‌زبان‌ها؛ به مراتب شمارشان از اغلب کشورها و زبان‌های شرکت کننده در این رقابت کمتر است. با این وجود، خبر خوب این است که هم‌اکنون، مهار بیابان‌زایی با کسب 9 درصد مجموع آرا، در رتبه‌ی چهارم، پس از اسپانیا، روسیه و فرانسه قرار گرفته است؛ آن هم در شرایطی که هنوز اغلب مخاطبان این تارنما در داخل کشور چون نگارنده از ماجرا خبردار نبودند و برای کسب موفقیت آن عملاً تلاشی نکرده‌اند!

    چنین است که بنا به درخواست شمار قابل توجهی از دوستان عزیز و بزرگوارم که این موضوع را به من خبر دادند، تصمیم گرفتم تا ضمن اطلاع رسانی آن، شرایطی فراهم آورم که موقعیت تنها تارنمای ایرانی کاندید در این رشته، بهبود یابد.

    پس با مراجعه به این صفحه، در مسابقه شرکت کرده و از مهار بیابان‌زایی حمایت کنید، همانگونه که در سال 2009 چنین کردید و در آن سال هم این تارنما را به مقام سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان نایل کردید.

    گفتنی آن که مطابق مقررات این رقابت جهانی، هر فرد در هر 24 ساعت، می‌تواند انحصاراً در یک رشته و یک زبان به کاندیدای مورد علاقه خود رأی دهد. بنابراین هر یک از شما در طول 25 روز آینده تا پایان مهلت شرکت در مسابقه، می‌توانید 25 بار به مهار بیابان‌زایی رأی داده و بدین ترتیب بر شانس برنده شدنش بیافزایید.

    منتظر چه هستید؟ لطفاً رأی داده و از دوستان خود هم بخواهید که چنین کنند.

    سپاسگزارم.

    پی نوشت:

    ضمن قدردانی مجدد از همه‌ی خوانندگان عزیز مهار بیابان‌زایی که طی 48 ساعت گذشته، توانسته اند سهم آرای مهار بیابان‌زایی را از 9 به 18 درصد افزایش داده و رتبه این تارنما را هم یک پله ارتقا دهند؛ از آنجا که همچنان ایمیل‌ها و پیامک‌های فراوانی به دستم می‌رسد که خواستار شرح تصویری مراحل رأی دادن در این مسابقه بین‌المللی هستند، بر آن شدم تا این مراحل چهارگانه را در این نشانی به نمایش نهم. موفق باشید.

درج نظر

    پرسشی که در پیشانی این یادداشت نقش بسته است، عنوان سؤال خبرنگار خبرگزاری میراث فرهنگی از نگارنده است که مشروح پاسخم را می‌توانید در این نشانی بخوانید.

درج نظر

    امسال، نخستین سالی بود که در مراسم روز زمین، جان مک کانلی، پیشنهاددهنده و بنیانگذار اصلی این روز حضور نداشت ... به همین بهانه، در باره روز زمین، دلایل دوگانگی‌اش، مهم‌ترین تهدیدهای کره زمین و پیش بینی‌ام از آینده با  فرانک فراهانی جم از گروه دانش روزنامه جام جم گفتگویی انجام داده‌ام که آن را در این نشانی می‌توانید مطالعه فرمایید.

    موضوع نخستین نشست علمی سال 1392 که به همت دکتر مهدی زارع، رییس پژوهشکده زلزله‌شناسی ایران و همکاران‌شان در محل کتابخانه حسینیه ارشاد برگزار خواهد شد، بررسی وضعیت محیط زیست ایران است. رخداد خجسته‌ای که آن را در نخستین روزهای سال نو به فال نیک می‌گیرم. چرا که قرار است این سلسله نشست‌های علمی به طور مرتب در دیگر موضوعات هم ادامه یابد و از این که موضوع محیط زیست به عنوان آغازگر این رشته سخنرانی‌ها انتخاب شده است، مسرورم. در این برنامه، نگارنده می‌کوشد تا به مدت حدود 45 دقیقه تصویری اجمالی از فرازها و فرودهای محیط زیست ایران ارایه داده و چشم‌اندازی از آینده را به تصویر کشد ...

     وقتی به پیش‌بینی‌هایی که برای سال 1391 انجام داده بودم، نگاه می‌کنم ، با شگفتی درمی‌یابم که اغلب پیش‌بینی‌های منفی من درست از آب درآمد؛ اما دریغ از آن که یکی از پیش‌بینی‌های مثبتم برای محیط زیست ایران در سال 91، جامه‌ی حقیقت به تن کند! چرا؟

    چگونه می‌شود به بهاری اندیشید و نوروزی را مجسم کرد که در آن، سبز شدن دوباره‌ی طبیعت، رویش دوباره‌ی گل‌ها و پرواز و نغمه‌خوانی دوباره‌ی پرنده‌های عاشق را نتوان درک کرد؟ شاید برایتان جالب باشد که بدانید تلاش برای یافتن پاسخی بر این پرسش رؤیاپردازانه‌ی کابوس‌وار، سبب شد تا نهضت جهانی مدرن محیط زیست در بیش از نیم قرن پیش توسط بانویی به نام راشل کارسون آغاز شود. به دیگر سخن، نخستین هشدار جدی در باره‌ی رابطه‌ی بهار و نوروز با طبیعت و محیط زیست را 51 سال پیش، یک زیست شناس زن آمریکایی در جهان زنهار داد؛ زمانی که کتاب مشهورش با عنوان بهار خاموش را در سال 1962 میلادی منتشر ساخت و بدین ترتیب، تاریخ محیط زیست جهان را وارد فصلی تازه کرد که همچنان ادامه دارد. چرا که این او بود که برای اولین بار و به زبانی قابل درک و ساده به جهانیان هشدار داد: اگر رویه‌های خود را تغییر ندهند، ممکن است روزی نه چندان دور با بهاری روبرو شوند که کاملاً خاموش باشد؛ بهاری که در آن نه بتوان در کنار ترنم لغزان یک رود نشست و دمی آسایید، نه از آواز هیچ پرستویی اوج گرفت و نه از عطر شکوفه‌های بهارنارنج در هیچ پردیسی مست شد. راشل، البته دو سال پس از انتشار کتابش درگذشت و به دلیل عارضه سرطان، پیکر بی‌جانش به خاک سپرده شد، اما اثری که بر بنیان‌های فکری جوامع انسانی نهاد، به نظر نمی‌رسد که هرگز قابل دفن باشد ...

       امروز، 24 اسفند 1391، پانزدهمین سالی است که جهانیان روز حفاظت از رودخانه‌ها در برابر سدهای بزرگ را گرامی می‌دارند. سدهای بزرگ، مهمترین شناسه‌ی تفکر سازه‌ای در مدیریت منابع آب محسوب می‌شوند؛ شناسه‌ای که نماینده‌ی بارز شکست تفکری است که پنهان کردنش در بسیاری از سرزمین‌های موجود در کره خاک، به ویژه ایران آشکارا ممکن نیست! هست؟

     تنش‌های اجتماعی پیش آمده در میان‌رودان، به دلیل نگاه آزمندانه حاکم بر دولت ترکیه، بحران‌های کهنه در هیرمند بین ایران و افغانستان و نیز ماجراهای تلخ تونل گلاب، طرح بهشت آباد، تونل های یک، دو، سه کوهرنگ، طرح انتقال آب زاینده رود به یزد، طرح انتقال آب الیگودرز به قم و ... همه و همه گواه ناکارآمدی بارز و غیرقابل چشم‌پوشی این نوع از مدیریت در منابع آب است؛ مدیریتی که فرسنگ‌ها با آنچه که از آن با عنوان مدیریت به هم پیوسته منابع آب (IWRM) یاد می‌شود فاصله دارد؛ فاصله‌ای که سبب شد تا بحران آب بین اصفهان و یزد در طول چند هفته گذشته به مراحل خطرناک‌تری وارد شود. به همین مناسبت، دو یادداشت با عنوان خطر خشکسالی در مدیریت منابع آب و سندی دیگر در تأیید خشکسالی در مدیریت منابع آب طی دو هفته گذشته نوشته‌ام که در وبلاگ نخبگان خبرآن‌لاین می‌توانید آنها را بیابید و بخوانید. همچنین امروز، در برنامه منظره علمی رادیو ایران صدا، به اتفاق احمد پازوکی و حمیدرضا میرزاده، این موضوع را با مهندس غفوری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد به بحث نشستیم. استانی که به گفته غفوری، یک میلیارد و دویست و پناه میلیون متر مکعب از سفره‌های آب زیرزمینی‌اش در سال برداشت می‌کند، در حالی که میزان تغذیه سالانه سفره‌ها از 950 میلیون متر مکعب افزون‌تر نمی‌شود و اینک لنگ 55 میلیون لیتر آب سالانه‌ای است که از طریق زاینده رود به آن می‌رسید، آن هم در شرایطی که فقط 3 درصد از کل منابع آب استان یزد، اختصاص به شرب دارد!

       قسمت اول و دوم فایل صوتی این گفتگوی رادیویی را از یکشنبه آینده می‌توانید از روی تارنمای ایران صدا برداشته و گوش دهید.

درج نظر

    همان طور که خوانندگان عزیز این سطور می‌دانند و پیش‌تر اطلاع رسانی کرده‌ام، به پیشنهاد برخی دوستان درصدد راه‌اندازی صندوقی با نام: «صندوق حامی طبیعت ایران» هستم. چند هفته‌ای است که به شدت درگیر راهکارهای قانونی، حقوقی و اجرایی شکل‌گیری این صندوق بوده و کوشیده‌ام تا به نحوی این صندوق پای بگیرد که هم در کمترین زمان ممکن و بدون دیوان‌سالاری‌های رایج و نفس‌گیر اداری، اجرایی گردد و هم این سرعت و تعجیل، خدای ناکرده سبب بروز لکنت‌های حقوقی و قانونی دست و پاگیر بعدی نشود ...