مهار بيابان‌زايي

    تاریخ طبیعت ایران روزهای تلخ، ناامیدکننده و سیاه کم ندارد؛ هرچند که البته درکنارش نباید کتمان کرد که روزهای سپید، امیدوارکننده و انرژی‌بخش هم داشته است که اگر نبود، شاید دیگر رمقی هم نبود برای ادامه‌ی کار! بود؟

    در تازه ترین یادداشتم در خبرآن لاین با عنوان: این دیگر نامش تیر خلاص است! نیست؟ کوشیده‌ام تا به جدیدترین و شاید خطرناک‌ترین مصوبه‌ای بپردازم که نامش الحاقیه شماره 63 در بودجه سال 1392 است و در صورتی که توسط شورای نگهبان وتو نشود، ممکن است همه‌ی ملاحظات منابع طبیعی و محیط زیست در شبکه‌ی قانونگذاری کشور وتو شود!

درج نظر

    در باغ موزه قصر، جایی که روزگاری زندان نامیده می‌شد و بسیاری از رهبران سیاسی امروز را در دیروزها میزبانی می‌کرد! امروز – 29 اردیبهشت 1392 – یک هم اندیشی متفاوت برگزار می‌شود؛ نشستی با موضوع پرسش از تهران؛ یکی از 20 کلان‌شهر بزرگ جهان ...

    امروز - 29 اردیبهشت - برابر است با روز ملّی حمایت از رودخانه‌ها در برابر سدهای بزرگ. روزی که در ایران، سابقه‌ای کمتر از یک دهه دارد؛ اما جهانیان، از سال 1998 چنین روزی را وارد تقویم خود در 14 مارس کرده‌اند. این که چرا سازه‌ای که به ادعای سازندگانش قرار بوده تا آب را مدیریت و تنظیم کند، خود به مهم‌ترین عامل مرگ رودخانه‌ها تبدیل شده، حکایت تلخی است که نشان می‌دهد: بشر مدرن امروز، بسیار کمتر از بشر سنتی دیروز از قوانین حاکم بر طبیعت سردرمی‌آورد و یا آن که در برابرش کرنش می‌کند.

    در همین باره امروز یادداشتی را در وبلاگ نخبگان خبرآن لاین با عنوان: «چرا باید از رودخانه‌ها در برابر سدها حمایت کرد؟» نوشته‌ام و به این موضوع مهم پرداخته‌ام که چرا کسی حتا علیرضا دائمی، مرد قدرتمند وزارت نیرو را هم جدی نمی‌گیرد و به تازه‌ترین هشدارش در مورد بحران آب در ایران توجهی که باید نمی‌کند! می‌کند؟

درج نظر

    در طول ماه گذشته، شبکه رادیویی ایران صدا، اقدام به تهیه و پخش چند برنامه مناظره علمی در باره موضوعات روز محیط زیستی کشور کرد. از جمله مهمانان این برنامه‌ها، استاد هوشنگ ضیایی، هومن جوکار (مدیر پروژه بین‌المللی یوزپلنگ آسیایی)، ناصر مقدسی (مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست)، مهندس ابراهیمی کارنامی (مدیرکل محیط زیست استان فارس) و مهندس غفوری (مدیر عامل آب منطقه‌ای استان یزد) بودند که فایل شنیداری این گفتگوها را می‌توانید در نشانی‌های زیر گوش دهید ...

    حرکت جوانمردانه امید عباسی، روز گذشته با اهدای کلیه و کبد از کالبد بی جانش، کامل شد تا اسطوره‌ای به اسطوره‌های پرشمار وطن افزوده شده و از این که در این بوم و بر می‌زییم؛ در کنار چنین انسان‌های شریفی، بیش از پیش به خود ببالیم و با افتخار ایرانی بودن‌مان را به رخ بکشیم ...

    فرهیختگان، نام روزنامه‌ای است که ظاهراً توسط دانشگاه آزاد اسلامی حمایت مالی می‌شود و بیشترین دایره‌ی نفوذ و مخاطبانش را هم در بین دانشجویان و اساتید دانشگاهی دیده است. از همین رو، نام فرهیختگان را بر روی خود نهاده تا از همان ابتدا تکلیف خود را با مخاطب عام روشن کرده و نشان دهد که به قواعد بازی در حوزه‌ی ژورنالیسم زرد – عامدانه – پایبند نیست. با همین رویکرد هم بیش از هزار شماره تاکنون منتشر کرده و خوشبختانه دوام آورده است ...

    دامنه‌های جنوبی البرز در جایی که دیواره‌های شمالی بزرگترین منزل کشور در پایتخت ایران را سامان داده‌اند، روزگار خوشی ندارند ... این را البته همه می‌دانند؛ چرا که روزگاری طولانی است که فشار بیش از حد دام، تغییر شتابان کاربری، پیدایش قارچ گونه‌ی برج‌های عجیب و غریب، فعالیت‌های معدنی، مسیرهای پرتردد راهپیمایی‌های گروهی و انباشت زباله، پیدایش مراکز قد و نیم قد فروش مواد غذایی و سرانجام به هم خوردن نظام آب‌شناختی و پیکرشناسی آبراهه‌ها و رودخانه‌ها از جمله دلایلی است که سبب شده تا لمس بوی واقعی طبیعت البرز در دامنه‌های شمالی پایتخت، هر روز نامحتمل‌تر از روز قبل شود ...

    از روز گذشته یک نظرسنجی را بر روی وبلاگ مهار بیابان‌زایی قرار داده‌ و از مخاطبین پرسیده‌ام از بین  چهار داوطلب نامدار و مطرح ورود به ساختمان پاستور، یعنی: اکبر هاشمی رفسنجانی، محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی و اسفندیار رحیم مشایی، کدامیک را همراه‌تر با طبیعت ایران می‌دانید یا دست کم می‌پندارید که در دوره ریاست وی بر جمهور نظام، درد و آلام طبیعت ایران‌زمین کمتر خواهد بود؟ نکته‌ی تأمل‌برانگیز تاکنون در مورد نتایج این نظرسنجی آن است که گزینه پنجم (هیچکدام) به مراتب اقبال بیشتری به نسبت سه تن از افراد یاد شده داشته و در رقابتی تنگاتنگ با نفر نخست قرار دارد!

    لطفاً سری به ستون کناری (سمت چپ) مهار بیابان‌زایی زده و در این نظرسنجی شرکت فرمایید.

درج نظر

    شنبه هفته گذشته، همزمان با آیین‌های بزرگداشت هفته زمین پاک در ایران، در جمع دانشجویان، اساتید و علاقه‌مندان حوزه محیط زیست در دانشگاه شمال واقع در شهرستان آمل حاضر شدم تا برایشان بگویم که حال زمین در روز زمین تا چه اندازه بحرانی است. گزارش این سخنرانی را می‌توانید به روایت خبرنگار خبرگزاری فارس، در این نشانی بخوانید.

درج نظر

     دوست و همکار دانشمندم، دکتر محمّد متینی زاده که سالهاست در کسوت یک پژوهش‌گر تمام عیار می‌کوشد تا بر ماندگاری رویشگاه‌های جنگلی وطن بیافزاید؛ اخیراً دست به کاری بزرگ زده و مجموعه‌ای از اشعار – اغلب – محیط زیستی‌اش را هم در قالب کتابی با عنوان: «بی خبرتر از یک رؤیا» منتشر کرده است ...

    و سرانجام در پی یک رقابت نفس‌گیر – به قول پرتال برگزارکننده مسابقه انتخاب بهترین فعالان آن لاین جهان – مهار بیابان‌زایی توانست عنوان محبوب‌ترین تارنما را در بین 14 کاندیدای اجلاس جهانی رسانه‌ها کسب کند ...

    زمانی که در 23 فروردین 1392، خبر حضور تارنمای مهار بیابان‌زایی را به عنوان یکی از 14 کاندیدای راه یافته به مرحله نهایی احراز بهترین وبلاگ سال از منظر هیأت داوران اجلاس جهانی رسانه‌ها اعلام کردم، 9 روز از آغاز رأی دهی می‌گذشت و از مجموع 32796 رأی، مهار بیابان‌زایی با کسب 9 درصد آرا، در مقام چهارم بود ...

    به گزارش خبرگزاری مهر سه شنبه هفته گذشته - سوم اردیبهشت 1392 – استاندار فارس، آقای حسین صادق عابدین با حضور در اتاق بازرگانی شیراز در جمع فعالان اقتصادی منطقه و اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه 300 گورخر مصيبتي براي مردم فارس شده‌اند، افزود: «به محیط زیست اعلام کرده‌ایم مردم نی ریز حاضرند هر کدام یکی از این گورخرها را به خانه خود برده و از آن به خوبی محافظت کنند تا شما اجازه بهره‌برداری از این معدن را صادر کنید و جوانان نی ریزی از بیکاری نجات یابند.»

    وقتی که در نخستین روزهای سال 1384 تصمیم گرفتم تا اندیشه‌ها و تجربیاتم را با استفاده از ابزار نوینی به نام وبلاگ و در هیبت نامی نه چندان مأنوس چون «مهار بیابان‌زایی» با خوانندگان فارسی‌زبان به اشتراک نهم، هرگز نمی‌توانستم تصور کنم که مهار بیابان‌زایی و محمّد درویش بتواند در کمتر از یک دهه، به چنین جایگاهی دست یابد؛ آن گونه که در آخرین روزهای سال 1391، دکتر مجید مخدوم – بنیانگذار دانش ارزیابی محیط زیست در ایران – نویسنده مهار بیابان‌زایی را بخواند تا به عنوان یک شخصیت اثرگذار در حوزه محیط زیست ایران سزاوار دریافت لوح سپاس تشخیص دهد. پیش‌تر البته مجموعه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی هم ساخته شد با این محوریت که محمّد درویش چگونه محمّد درویش شد؟ تا جایی که روزنامه پرشمارگان لس آنجلس تایمز هم در مقاله مشهورش از او با عنوان : یک گلادیاتور سبز در ایران یاد کرد. موفقیت اخیر مهار بیابان‌زایی در آغازین روزهای سال 1392 به عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی پایتخت و نیز قرار گرفتن نامش در سیاهه‌ی کاندیداهای دریافت جایزه از اجلاس جهانی رسانه‌ها، همه و همه گواه آن است که مهار بیابان‌زایی دارد دیده و خوانده می‌شود ...

    موفقیتی که آن را با تمام وجودم، ناشی از پیدایش نهضتی روشنگرانه و تحولی مثبت در دیدگاه و پندارینه‌های مردمی می‌دانم که کلید پاسداری از طبیعت ایران در دستان آنهاست.

    این‌ها را گفتم تا ضمن قدردانی از همه‌ی حامیان عزیز و دوستداران سبزاندیش هموطنم، قول دهم که مسئولیت سنگین این توجه و مهر و حمایت و اقبال عمومی را درک کرده و در پیشگاه شما خوبان روزگار، پیمان می‌بندم : محمّد درویش همچنان درویش می‌ماند و بسیار بیشتر و وفادارتر از دیروز خواهد کوشید تا جان و مال و اندیشه‌اش را در راه اعتلای طبیعت وطنی که دوستش دارد، پیش‌کش کند ... آرزویم این است که همچنان وکیل مدافع بی منت آن هموطنانی باشم که به قول سپهر عیدی‌وند عزیز دارند مظلومانه در این بوم و بر جان می‌دهند و برخی از ما فراموش کرده‌ایم که آنها، پاره‌هایی جدایی ناپذیر و فاخر از خاکی هستند که برای ماندگاری‌اش تاکنون صدها هزار جوان پاکدامن ایرانی، خون پاک‌شان را اهدا کرده‌‌اند.

    آری ... من با افتخار وکیل همه‌ی یوزها و سنجاب‌ها و گرگ‌ها و بلوط‌ها و اُرس‌ها و گرازها و پلنگ‌ها و قوهای فریادکشی هستم که فریادشان را اغلب نمی‌شنویم. اما امروز بیشتر از دیروز امیدوارم که آن فریاد را بتوانم با زبان آدم‌زمینی‌ها و به شیوه‌ای مؤثرتر از همیشه بازنشر دهم.

    بازتاب در:
    انجمن ارزیابی محیط زیست ایران

درج نظر

    مطابق رسم اردیبهشت در این سال‌ها، مردمان نیک نهاد و سبزاندیش فراوانی امروز – ششم اردیبهشت 1392 - هم به دعوت مصطفی خوشنویس عزیز لبیک گفته و خود را به سیراچال رساندند ...   

    قرار است در شانزدهمین روز از اردیبهشت ماه سال 1392، تالار اجتماعات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، میزبان سه نماینده عالی‌رتبه از سه ارگان اصلی درگیر در مدیریت زمین باشد؛ سه مقامی که  در برابر نمایندگانی از دانشگاه و تشکل‌های مردم نهاد تخصصی، به نقد و تحلیل و دفاع از عملکرد نهاد متبوع شان (وزارت نیرو، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست) برخواهند خواست.

    لطفاً فرصت حضور در این مناظره منحصر به فرد را از دست ندهید؛ مناظره‌ای که خواهد کوشید تا مهمترین چالش‌های منابع طبیعی و محیط زیست ایران را در سال 1392 معرفی و رتبه‌بندی کند.

    برای کسب اطلاعات بیشتر، لطفاً به تارنمای انجمن اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع مراجعه فرمایید.

درج نظر

    چندی پیش سفری به باختری‌ترین بخش از استان هرمزگان، هم‌جوار با استان بوشهر داشتم. سرزمینی که هفت سال است آن را پارسیان می‌نامند، اما نام قدیمی و مشهورترش، همچنان گاوبندی است. یکی از روستاهای این منطقه به نام میلکی، توجهم را جلب کرد. با نگاهی به معماری نسبتا اشرافی سازه‌ها و مساجد این روستا، تن‌پوش مرتب و شیک اهالی و تمیز و منظم بودن معابر عمومی و مبلمان محیطی آن دریافتم که میلکی نمی‌تواند مانند اغلب روستاهایی باشد که در بسیاری از مناطق کشور به واسطه کارم تاکنون دیده‌ام و پس از بررسی‌های دقیق‌تر، دریافتم که حدسم درست بوده است ...

    آیا سازمان حفاظت محیط زیست در ماجرای تشدید بیابان‌زایی در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه مقصر است؟ او که نه متولی مدیرت آب بوده (وزارت نیرو) و نه توسعه کشاورزی و دامداری (وزارت جهاد کشاورزی) و نه صنعت ...

    خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که مقاومت سازمان حفاظت محیط زیست در برابر اکتشاف نفت از پارک ملی کویر رو به اتمام است ... این، یعنی: پارک ملی کویر که زمانی بکرترین منطقه حفاظت شده کشور بود، می‌رود تا روزگار بدفرجام هورالعظیم را تجربه کند.

    در این باره گفتگویی با پیک بامدادی رادیو ایران در روز سه شنبه گذشته - 3 اردیبهشت - داشتم که فایل صوتی آن را از بخش آرشیو تارنمای ایران صدا می‌توانید گوش دهید. همچنین، گفتگویم با خبرگزاری مهر در همین رابطه را می‌توانید، در این نشانی بخوانید.

درج نظر

    9 روز پیش در بیست و ششمین روز از فروردین 1392، یک گردهمایی حقیرانه با عنوان: نخستین نشست هم اندیشی خبرنگاران مدافع محیط زیست در فرهنگسرای رسانه برگزار شد و از بنده هم درخواست گردید تا در این هم اندیشی سخنرانی کنم. حقیرانه از آن جهت که شمار خبرنگاران محیط زیستی حاضر در قلب پایتخت کشوری که به اصل 50 قانون اساسی‌اش می‌نازد، به دشواری از شمار انگشتان دو دست تجاوز می‌کرد و البته خودشان بهتر از هر کسی می‌دانند که چند درصدشان به راستی صاحب دانش تخصصی یا تجربه درخور در این رشته هستند ...

    چهل و دو سال پیش در چنین روزی، یعنی 22 آوریل 1971، بیش از 20 میلیون آمریکایی به خیابان‌ها ریختند تا از دولتمردان خویش بخواهند به خاطر آرامش زمین و کاهش حجم عظیم مواد آلاینده‌ای که شتابان بر پیکره‌اش تزریق می‌شود، دست از جنگ و خونریزی برداشته و برای برقراری صلحی جهانی بکوشند. اجتماع خیره کننده‌ای که پس از چهار دهه، هرگز دیگر به هیچ مناسبت محیط زیستی نه در آمریکا و نه در هیج جای دیگری از کره‌ی خاک برگزار نشد. آن هم در شرایطی که حجم آگاهی و حساسیت مردم امروز در مقایسه با آن زمان، قابل قیاس نیست! چرا؟

    فردا که بیاید،  42 سال از روزی می‌گذرد که به پیشنهاد یک سناتور آمریکایی – گیلورد نیلسون – جهانیان روزی را به نام زمین گرامی می‌دارند؛ مناسبتی که در نخستین سال وقوعش بیش از 20 میلیون آمریکایی خسته و ناراضی از جنگ ویتنام را به خیابان‌ها ریخت تا فریاد برآورند که برای نجات زمین و کاهش خطرات تحمیل شده بر آن، بیاییم به زمین تنفس دهیم. این مسأله به ویژه از آنجا اهمیت داشت که گزارش‌هایی منتشر شده بود که نشان می‌داد، ابزارها و جنگ‌افزارهای شیمیایی به کار رفته در جنگ ویتنام توسط ارتش آمریکا، اثراتی مرگبار بر همه‌ی زیستمندان ساکن در کشورهای ویتنام، کامبوج و مناطق اطراف آن تا ده ها سال باقی خواهد نهاد؛ اثرات شومی که هنوز هم ادامه دارد و از آن با عنوان عامل نارنجی یاد می‌کنند ...

    خوشحالم در زمینی زندگی می‌کنم که در گوشه‌ای از آن، ایوان فرناندز آنایا هم زندگی می‌کند؛ یک ورزشکار اسپانیایی، یک دونده استقامت که نشان داد: استقامت واقعی، پیروز شدن در برابر هوس پیروزی به هر قیمتی است. او در جریان یک مسابقه دو که در سال گذشته برگزار شد، دست به اقدامی عجیب زد و کاری کرد که قهرمان نشود تا قهرمان بماند ...

    ماجرا از این قرار بود که در لحظات پایانی مسابقه، ناگهان دریافت که رقیب دونده‌اش از کنیا که مدال برنز المپیک لندن را هم در کارنامه افتخارات خود دارد،  از سرعت گام‌هایش کاسته و تصور کرده که مسابقه به پایان رسیده و او قهرمان شده است. فرناندز که متوجه این اشتباه دونده کنیایی می‌شود، به جای آن که از این فرصت استفاده کرده و او را جا نهاده و به خط پایان برسد، همان طور که در عکس می‌بینید از رقیبش می‌خواهد تا به دویدن ادامه دهد و با علامت دست نشانش می‌دهد که هنوز خط پایان را رد نکرده است و بدین‌ترتیب آن دونده کنیایی برنده مدال طلا می‌شود!

    او می‌گوید: از این کار خوشحال است و فکر می‌کند که کمک کرده تا حق به حق دار برسد ...

    آیا شما با نظر من موافق نبوده و اینک بیشتر از چند لحظه‌ی پیش شادمان نیستید که انسان نامیده می‌شوید؟ هم نوع فرناندز بزرگ ...

درج نظر