مهار بيابان‌زايي

  در آستانه سفر قریب‌الوقوع استانی دکتر احمدی‌نژاد و اعضای کابینه دهم به استان مازندران، نامه‌ای از سوی گروهی از پژوهش‌گران حوزه‌ی منابع طبیعی امروز خطاب به رییس جمهور و همکاران منطقه‌ای ایشان در مازندران تهیه و انتشار یافته است که حاوی نکات بسیار پراهمیتی است که تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده و یا اصلاً پرداخته نشده است.
    از آن جمله این که:
-     ايستگاه تحقيقات نوشهر از سال 1310 وآربراتوم باغ گياه‌شناسي آن از سال 1331 پايه‌گذاري شده است. بنابراین، قدمت این مجموعه بی‌نظیر را باید 79 سال در نظر گرفت و نه 54 سال.
-    در حال حاضر در سراسر باغ پايه‌هايي از بلند مازو،  نمدار،  توسكا و ممرز وجود دارد كه بيش از 150 تا 200 سال عمر دارند.
-    در اين باغ، تنها پايه بلوط چوب پنبه و  قديمي‌ترين پايه‌هاي دارتالاب و ژينكو در کشور موجود است. همچنین، 25 گونه كاج، حدود 30 گونه اكاليپتوس و ده‌ها گونه صنعتي و مهم از سراسر جهان در این پردیس پرشکوه موجود است.
    با هم متن کامل این نامه بسیار مهم و روشنگرانه را می‌خوانیم ...

    هنوز هم زنان در بسیاری از نقاط روستایی و عشایری ایران در شمار مهم‌ترین نیروی کار در بخش کشاورزی و دامداری محسوب می‌شوند. از همین رو، در موفقیت طرح‌هایی که با هدف مهار بیابان‌زایی و تثبیت شن‌های روان در کشور انجام می‌شود، نباید و نمی‌توان از نقش توانمندی‌سازی این قشر - به عنوان شناسه‌ای تعیین‌کننده که می‌تواند عیار موفقیت طرح‌ها را به نمایش نهد - غفلت کرد ...

    اینک یازده روز از ارسال نامه پرهمت به طاهایی و خلیلیان به محمدنجار می‌گذرد و همه‌ی طرفداران و فعالین محیط زیست منتظرند تا از واکنش این دو مقام ارشد حکومتی در این ماجرای تلخ آگاه شوند.
    آیا سرانجام شاهد تنبیه خلاف‌کاران و متجاوزین به باغ اکولوژی نوشهر خواهیم بود و یا همچنان از روش فرسایش زمانی برای فراموش کردن اصل ماجرا بهره گرفته خواهد شد؟!
    این پرسشی است که به زودی پاسخش آشکار خواهد شد. پاسخی که هر چه باشد باید فرماندار نوشهر و رؤسای بندرگاه این شهر بدانند که هرگز قتل عام 50 هزار درخت و درختچه و نهال و تخریب 8 هکتار از موزه پژوهش منابع طبیعی وطن در پیشگاه وجدان‌های بیدار و دوستدار محیط زیست ایران و جهان بخشیده نخواهند شد ...

    آنچه كه با عنوان تجاوز بي سابقه به باغ گياه شناسي نوشهر اين روزها، دل هر علاقه مند به محيط زيست و منابع طبيعي اي را به درد آورده است؛ سبب شد تا پژوهشگران اين عرصه را با پرسشي جدي مواجه كند:
   اين كه تا چه زمان مي توان سال ها پ‍‍ژوهش كرد و آنگاه در چند ساعت شاهد نابودي حاصل آن پژوهش ها بود؟!

      چهارشنبه هفته پيش از سكوت سنگين و غم انگيز رييس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور – دكترعلي سلاجقه – و نيز رييس دانشكده منابع طبيعي كرج – دكتر مهدي فائزي پور در برابر فاجعه تجاوز به باغ گياه شناسي ابراز شگفتي و گله مندي كردم و در عين حال اين اميد را براي خويش محفوظ داشتم كه آن عزيزان در فرصت باقيمانده، واكنش هايي سزاوارانه تر از خود و دستگاه متبوع شان بروز دهند.
    اينك در مأموريت ارزشيابي در استان خوزستان به سر مي برم، اما همچنان دل و جان و انديشه ام  با زيستمندان مظلوم و به خاك افتاده باغ اكولوژي نوشهر است و همچنان چشم انتظار واكنش عزيزان هستم و هستيم. به خصوص كه اينك از طريق آقاي دكتر محمد جعفري – مشاور عالي رييس سازمان – مي دانم كه هر دو بزرگوار از جريان ماجرا آگاهي دارند و حتا علي سلاجقه مراتب اعتراض خويش را نسبت به اين رخداد شرم آور در نشست شوراي معاونين وزارت جهاد كشاورزي اعلام داشته اند. اما انتظار ما اين است كه مواضع رسمي سازمان بر روي وب سايت رسمي اين نهاد انعكاس يابد.
    همچنين برايم جالب است كه چرا از بين ده ها هزار دانشجويي كه تاكنون از اين باغ پژوهشي ديدن كرده اند، هيچ يك حاضر نيستند تا خودرا به نوشهر رسانده و از تماميت اين حريم پژوهشي دفاع كنند؟!
    بار ديگر از عالي ترين مقام هاي مسئول در اين حوزه ، يعني آقايان پرهمت (رييس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي)، سلاجقه و فائزي پور مي خواهم تا مؤثرتر و دلگرم كننده تر از خود واكنش نشان داده و با محكوم كردن علني اين اقدام، به روشنگري و تنوير افكار عمومي بپردازند.
   

    يادمان باشد:

    اگر امروز مرد و مردانه در برابر تجاوزگران به باغ گياه شناسي نوشهر نايستيم، فردا ممكن است ديگر هيچ خاكريزي براي مان باقي نماند كه بتوانيم از آن دفاع كنيم.
    در عين حال مي خواهم از دكتر محمد جعفري عزيز قدرداني كنم كه اين روزها همه ي توان و نفوذش را براي حفظ موجوديت باغ اكولوژي نوشهر به كار بسته و مي كوشد تا عالي ترين مقامات نظام را – دفتر مقام رهبري، رؤساي قواي مقننه، قضاييه و مجريه، رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و نماينده مردم نوشهر در مجلس شوراي اسلامي - از تبعات ويران گر اين تجاوز نابخردانه و آزمندانه آگاه سازد.
    اين هم شعري كه يكي از دانشجويان عزيز پس از تماشاي ويرانگري هاي رخ داده در باغ اكولوژي نوشهر سروده است:

سوگنامه ای بر باغ نوشهر

یا که هست و شهر از آن آگاه نیست؟

درج نظر

    ماجراي آن دو تصوير را كه يادتان هست! نيست؟ قرار گذاشتيم كه در باره‌ي مردمي صحبت كنيم كه شجاعانه به استقبال باتوم و گاز اشك‌آور و آب داغ مي‌روند، اما از خواسته‌ي خويش عقب نمي‌نشينند. قرار گذاشتيم تا ذهن‌ها را شخم زده و بپرسيم: مگر آنها از چه هدف و آرماني مي‌خواهند دفاع كنند كه به خاطرش از جان و مال و آسايش شان اينگونه مي‌گذرند ...

    ماجراي تلخ تجاوز مغول‌وار به باغ اكولوژي نوشهر، به رغم تلخكامي‌هاي متعددش، نكات روشن‌گرانه‌ي فراواني را هم داشت كه خود مي‌توانند دليل بسياري از لكنت‌هاي پيش آمده در بين سه نهاد اجرايي، آموزشي و پژوهشي درگير در حوزه منابع طبيعي را به نمايش نهند.
    به راستي چرا نبايد عالي‌ترين مقام متولي منابع طبيعي كشور – دكتر علي سلاجقه – كه خود يكي از متخصصان و پژوهشگران و مدرسان اين حوزه هم هست، در باره اين رخداد تلخ اظهار نظر كند؟ چرا تارنماي رسمي سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري كشور در مورد اين فاجعه سكوت مطلق اختيار كرده و تازه يادش افتاده تا در صفحه نخست خويش به رويدادي اشاره كند كه خبرش را 73 روز پيش در مهار بيابان‌زايي انتشار داده بودم!

    در نخستین روز از آغاز پنجمین موج سبز طرفداران محیط زیست در دنیای مجازی، دکتر حسین میرزایی ندوشن – رییس مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور - هم به درج دیدگاه‌های خویش پیرامون سابقه‌ی 500 ساله‌ی باغ‌های گیاه‌شناسی در جهان پرداخته و بر این واقعیت تأکید کرده است که به رغم آنکه اغلب آن باغ‌ها هم‌اکنون در مراکز شهرهای پرجمعیت جهان قرار گرفته‌اند، اما هیچ کس به خود اجازه نمی‌دهد تا به بهانه‌ی توسعه به حریم این محیط‌های ارزشمند پژوهشی تجاوز کند. با این وجود، شوربختانه درک و فراست ما چنان است که حتا تحمل یک باغ گیاه‌شناسی 54 ساله را در شهر کوچکی چون نوشهر هم نداریم!
    میرزایی ندوشن در این یادداشت، ضمن اشاره به ثبت ملی باغ گیاه‌شناسی نوشهر، با تأسف می‌نویسد: «افسوس از اين نيست که اين سرمايه عظيم ملي که سال‌هاي سال با هزينه‌هاي زياد ايجاد شده و با خون دل به اين درجه از رشد رسيده بود در يک چشم بر هم زدن بر باد فنا رفت، افسوس از اين است که برخي از مسئولين شهر، که بايد حامي و حافظ اين‌گونه اماکن باشند و در پاسداري و مراقبت از ذخایر توارثي گياهي کشور براي ديگران الگو باشند هم با اين حرکت غير عقلاني هماهنگ شده و با لشکرکشي و اعزام انبوهي از عوامل خود به متوليان باغ حتي اجازه عکس برداري و شايد آخرين وداع با مجموعه‌اي که چون فرزندشان برايشان عزيز بود، را هم ندادند.»

    خبرهای رسیده حاکی از آن است که تمامی پرسنل زحمتکش باغ اکولوژی نوشهر و پژوهشگران مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با یکدیگر هم قسم شده‌اند تا به هیچ عنوان تسلیم فشار بی‌سابقه‌ی مقامات محلی برای صرف‌نظر کردن از شکایت خویش نشوند ...

    امروز یک گروه کارشناسی که در جمع آنها، استاد علی اصغر معصومی، چهره‌ی نامدار گیاه‌شناسی کشور هم حضور داشت، به نوشهر رفتند تا از نزدیک عمق خسارت‌های واردآمده را ارزیابی کرده و با مسئولین منطقه به رایزنی بپردازند.
    خوشبختانه آخرین خبر حکایت از آن دارد که اعضای شورای شهر نوشهر پس از بازدید از صحنه‌ی تجاوز، ضمن اعلام انزجار از چنین اقدامی، قول داده‌اند که نخواهند گذاشت تا حریم این باغ بی‌نظیر ایران شکسته شود و تلاش می‌کنند تا طبیعت‌ستیزان عقب رانده شوند ...

    سه تصويري را كه ملاحظه مي‌كنيد، ماجراي غم بار تجاوز صبح امروز به ديرينه‌ترين باغ گياه شناسي ايران در نوشهر را نشان مي‌دهد؛ پرديس باشكوهي با 1400 گونه گياهي و بيش از 14 هزر نمونه گياه خشك شده كه مي‌توانست موزه تاريخ پژوهشي ايران در حوزه منابع طبيعي باشد؛ اما فرماندار نوشهر بيشتر مايلند تا جاده كمربندي بندر نوشهر باشند ...

    فرماندار، يعني عالي‌ترين نماينده‌ي دولت در هر شهرستان.

    اينك خبر رسيده است كه فرمان آتش را براي اعدام درختان 54 ساله‌ي باغ اكولوژي نوشهر، فرماندار صادر كرده است!

    مي خواهم از استاندار مازندران، از وزير كشور، از رييس جمهور بپرسم تا براي مان توضيح دهد آيا اين مدير ارشد دولتي، براي صدور چنين تخريبي پيش‌تر با شما هماهنگ كرده بود؟
    اگر پاسخ شمايان مثبت باشد، يك غم بزرگ سراسر وجودم را فرامي‌گيرد؛ اما اگر پاسخ‌تان منفي باشد، هزاران غم مرا از پاي درخواهد آورد!
     مي‌دانيد چرا؟

    در همين باره :

    - هجوم لودرها برای تخریب باغ اکولوژی نوشهر!

درج نظر

    از صبح امروز هجوم لودرهاي دوستان! براي تخريب نخستين و ديرينه‌ترين باغ اكولوژي ايران و خاورميانه در نوشهر آغاز شده است.
    اين رخداد فرخنده را به همه‌ي طبيعت‌ستيزان عزيز تبريك عرض مي‌كنم!
    بقيه مردم هم كه در خواب هستند! نيستند؟

    در همين باره:

- فاجعه در قلب منابع طبيعي به بهانه ايجاد گذرگاه به بندر نوشهر!

- باغ اكولوژي نوشهر در محاصره طبيعت ستيزان!

- توطئه در باغ گياهشناسي نوشهر!

 - با یورش نیروهای سازمان بنادر و کشتیرانی 8 هکتار از باغ گیاه شناسی نوشهر تخریب شد! - سبز پرس

درج نظر

    کمتر کسی است که نام این بزرگ‌مرد بی ادعا و دوست‌داشتنی طبیعت وطن را نشنیده باشد و جرأت کند که خود را فعال محیط زیست هم بنامد! امروز انسانی که می‌گوید: «به من فقط دره‌شوری بگویید، کافی است!» می‌خواهد از زخم‌های دردناک دریاچه ارومیه برای شنوندگان و بینندگان برنامه گفتگوی داغ سبز در نهمین پله‌اش سخن بگوید. وی که اخیراً به منطقه سفر کرده و با موتورسیکلت توانسته پهنه‌های قابل توجهی از نمکزار دریاچه ارومیه (بخوانید کویر ارومیه!) را درنوردد، با دلی خون‌بار و چشمانی اشکبار از مشاهداتش برای من و شما خواهد گفت. او دیروز تلفنی از نگارنده قول گرفته است که بتواند نظراتش را در باره دلایل بحران پیش آمده برای دریاچه ارومیه آزادانه و بدون سانسور با هموطنانش درمیان نهد و محمّد درویش امیدوار است که امروز شرمنده‌ی این چهره‌ی ماندگار محیط زیست ایران نشود!

    اروميه دارد از دست مي‌رود ... نه! اشتباه تايپي نيست، منظورم دقيقاً همان اروميه است و نه صرفاً درياچه اروميه. هر چند دکتر پرویز کردوانی اعتقاد دارند که باید برای نجات ارومیه از دریاچه ارومیه بگذریم! اما حقیقت این است که هم درياچه اروميه و هم تمامی سکونت‌گاه‌های وابسته به آن را با روند كنوني بايد از دست رفته به شمار آورد و تنها شايد بتوان يادشان را در آینده مثل مجسمه آزادی در منهتن گرامي داشت ...