مهار بيابان‌زايي

   ضمن سپاس از همه‌ی دوستانی که تاکنون نظرات انتقادی، ارشادی و پیشنهادهای سازنده‌شان را برای هر چه بهتر ساماندهی و فعالیت نخستین فرآیند مالی کاملاً غیردولتی پشتیبان محیط زیست ایران ارسال کرده‌اند، تغییرات و اصلاحیه‌های صورت گرفته در پیش نویس اساسنامهی قبلی را بر اساس نظرات رسیده ارایه خواهم کرد.

    پیش از آن، ذکر چند نکته ضروری است:

    نخست آن که برخی از دوستان، پیشنهاد انتخاب یک نام کاملاً فارسی را به جای «صندوق حامی طبیعت ایران» مطرح کردند و این گزینه تاکنون مورد توجه قرار گرفته است: «گنجه پشتیبان زیست بوم ایران». چنانچه دوستان با این عنوان جدید موافق هستند و یا آن که نظرات اصلاحی دیگری دارند، لطفاً درج فرمایند.

    دوم این که گنجه پشتیبان زیست بوم، نیاز به یک تارنمای مستقل دارد تا آخرین خبرها، تعداد اعضا، میزان اندوخته، ورودی‌ها و خروجی‌ها و نیز تصمیم‌های اخذ شده را به صورت هفتگی اعلام کند. در نتیجه به یک یا دو داوطلب نیاز داریم که مسئولیت طراحی و مدیریت این تارنما را برعهده بگیرند.

    سوم: برخی دوستان پیشنهاد صدور کارت عضویت برای افرادی که به این گنجه، کمک مالی می کنند، کرده‌اند که پیشنهاد خوبی است و سازوکارهای صدور چنین کارت‌هایی هم با کمک عباس محمدی عزیز، پیش‌بینی شده است. منتها از طراحان عزیز می‌خواهم که اگر طرحی در این مورد دارند تا کارت عضویت گنجه مطابق آن، حال و هوایی محیط زیستی‌تر یافته و طراحی و چاپ شود، لطفاً ارایه فرمایند.

    چهارم: در مورد نخستین وظیفه گنجه که همانا حمایت مالی از سلحشوران طبیعت ایران است؛ ذکر این نکته ضروری است که ما به هیچ وجه نمی‌خواهیم فرآیندی را پایه‌گذاری کنیم که ناخواسته به ترویج خشونت در مناطق چهارگانه یا اندوخته‌گاه‌های جنگلی منجر شده و محیط بان‌ها یا جنگلبان‌ها خدای ناکرده بگویند: خب دیگر صاحب یک پشتیبانی مالی برای پرداخت دیه هم شده‌ایم و بنابراین، می‌توانیم با خیالی آسوده‌تر به سوی متخلفین شلیک کنیم! اگر فردی مطابق قوانین موجود و مصوب کشور، متخلف شناخته شده و محکوم به تحمل مجازاتی است، هرگز قرار نداریم که کمک کنیم تا آن مجازات قانونی را دور بزنیم، بلکه خواهیم کوشید تا قوانین به نحوی تنظیم شوند که به نفع پاسداری بیشتر از طبیعت و پاسداران جان برکفش تمام گردد و در عین حال، خانواده‌ی این سلحشوران دربند، کمتر دچار لکنت‌های مالی شوند.

    پنجم: نشانی محل فیزیکی گنجه که برخی دوستان درخواست کرده بودند، به مجرد راه‌اندازی اعلام خواهد شد.

   ششم: آیا دوستان بانک خاصی را پیشنهاد می‌دهند که گنجه، حساب مشترک خود را در آن افتتاح کند و احیاناً بتواند از خدمات بهتری بهره‌مند شده و یا مدیریت بانک، تمایلات محیط زیستی قوی تری داشته باشد؟

   دست آخر آن که عباس محمدی عزیز هم در تارنمایش به بخشی دیگر از پرسش‌ها و نگرانی علاقه‌مندان پاسخ داده است که توصیه می‌کنم، آن توضیحات مفید را هم مطالعه فرمایید.

   اینک، پیش نویس اساسنامه گنجه پشتیبان زیست بوم؛ ویرایش دوم را منتشر می‌کنم. امیدوارم همچنان نظرات اصلاحی‌تان را از ما – بهمن ایزدی، عباس محمدی و نگارنده – دریغ نفرمایید.

«پیش نویس اساس‌نامه گنجه پشتیبان زیست بوم ایران – ویرایش دوم»

    ۱- دیباچه:

    طبیعت ایران، به دلیل برخورداری از چینش ارتفاعی کم نظیر و تنوع پیکری قابل توجه در شمار یکی از ممتازترین و منحصربه‌فردترین پاره‌های بوم‌سازگان جهانی رده‌بندی شده است. تراز ارتفاعی گسترده‌ی این طبیعت از ۵۶۷۱ متر در کاکل سپید و دوست داشتنی دماوند تا منفی ۲۲ متر در سواحل دریای زیبای مازندران در شمال وطن و وجود حدود 3 هزار کیلومتر مرز مشتر آبی در شمال و جنوب و شرق و غرب آن، نمایش‌گر توان فوق‌العاده‌ی فلات ایران برای ارایه‌ی تصویری خیال‌انگیز از موهبت‌هایی طبیعی است که فقط در این بخش از عرض ۳۵ درجه شمالی کره زمین می‌توان آنها را یک‌جا دید و در زیبایی‌های شگفت‌آورش شناور شد. مرتفع‌ترین کلوت‌های جهان، گسترده‌ترین کفه‌های نمکی، بزرگترین نبکاهای شناخته شده در عرصه‌های بیابانی، متنوع‌ترین اشکال ناهمواری‌های ماسه‌ای، باستانی‌ترین رویشگاه جنگلی دنیا، آخرین مرز حضور گاندو و مانگرو، وجود امپراطوری یگانه به نام سمندر در لرستان، بلندمازوهایی که سر به آسمان ساییده‌اند، زاگرسی که برخی از پرآب‌ترین‌ترین رودخانه‌های آسیای جنوب غربی و خاورمیانه را هویت بخشیده، پهناورترین انجیرستان دیم جهان در استهبان، تنها تالابی که به طور همزمان آب شور و شیرین را در کنار خود جاری ساخته، آبشارهایی چند طبقه در سبزکوه و دنا که بوی عشق می‌دهند، یوزپلنگ‌هایی که اگر از آفریقا بیرون بیاییم، تنها و تنها در ایران یافت می‌شوند و… بیش از ۱۷۲۸ گونه‌ی گیاهی که در هیچ جای این ۱۳٫۵ میلیارد هکتار خشکی زمین، مأوا ندارند، جز سرزمینی که دوستش داریم و نامش ایران است.

    ۲- اهمیت موضوع

     پرسش این است که برای پاسداری از چنین موهبت ناهمتایی از چه ابزار و توانمندی‌های قانونی، مالی و حکومتی برخورداریم؟ آیا ایرانیان تاکنون سزاوارانه نشان داده‌اند که استحقاق زیستن در چنین آبادبوم یگانه‌ای در کره زمین را دارند؟ آیا ما برای این که نشان دهیم، حفظ محیط زیست لازمه‌ی حیات اجتماعی روبه رشدمان است، آن‌گونه که باید هزینه کرده‌ایم؟ آیا می‌دانید مجموع بودجه‌ی سالانه بخش محیط زیست و منابع طبیعی کشور هرگز به یک دهم درصد از بودجه کل کشور هم نمی‌رسد؟! و آیا می‌دانید میزان پرداخت‌ها به پرسنل در این دو بخش حاکمیتی، به طور میانگین، همواره در شمار کمینه‌ی پرداخت‌ها در بدنه‌ی دولت بوده است؟ چنین است که اندیشه‌ی شکل‌گیری این صندوق شکل می‌گیرد تا ابزاری باشد که بتواند در بزنگاه‌هایی که باید، خونی تازه در رگ‌های طبیعتی که دوستش داریم، جاری سازد. از همین روست که این صندوق می‌تواند نمادی از درجه‌ی توجه و عشق خالص ایرانیان به طبیعتی باشد که دوستش دارند؛ نمادی که هر چه قدرت و توان مالی و تعداد اعضای داوطلبش بیشتر باشد، گواه آن است که این‌جا سرزمینی است که در آن طبیعت، هواخواه فراوانی دارد.

    ۳- هدف‌ها و وظیفه‌های صندوق

    صندوق حامی طبیعت ایران می‌کوشد تا مرهمی باشد بر دردهای بی‌شمار محیط زیست و زادبوم مشترک‌مان. بنابراین، دست دوستی و کمک هر شخصیت حقیقی و حقوقی را که دلش برای افزایش توان زیست‌پالایی این طبیعت می‌تپد به گرمی می‌فشارد و کمک‌های نقدی‌اش را به هر میزان که باشد می‌پذیرد و پاس می‌دارد.

    موجودی این صندوق در زمینه‌های زیر می‌تواند هزینه شود:

    الف) حمایت مالی از سلحشوران طبیعت ایران؛ شامل محیط‌بانان، محیط‌یاران، جنگل‌بانان، قرقبانان و دیگر افرادی که در راه پاسداری از طبیعت ایران، آسیب دیده اند؛ برای جبران هزینه‌های درمان، پرداخت دیه و مانند آن.

   ب) خرید علوفه و دیگر مواد غذایی مورد نیاز برای جاندارانی که در شرایط خاص و موقعیت خطرناک قرار گرفته و ممکن است بدون کمک انسانی، امنیت روانی و جانی‌شان به شدت به مخاطره افتاده و تنوع زیستی کشور خدشه‌دار شود. همچنین تأمین هزینه‌های مداوای حیات وحش مجروح و آسیب دیده، خرید و رها سازی گونه‌های در اسارت از جمله گونه‌هایی که در باغ وحش‌ها به صورت نامناسب نگهداری می‌شوند و یا در صنعت خطرناک قاچاق حیوانات کشف می‌شوند، تکثیر و یا پرورش گونه‌های در معرض خطر انقراض، خرید مکان‌هایی برای نگهداری گونه‌ها و … دیگر مواردی است که می‌توان در این حوزه هزینه کرد.

   ج) کمک به ساخت مستندهای سینمایی و یا برپایی همایش‌ها و کارگاه‌های محیط زیستی با کارکرد آموزشی و ترویجی مؤثر.

    د) حمایت مالی از چاپ کتاب‌ها و نشریاتی که انتشار گسترده‌ی آنها می‌تواند به ظرفیت‌سازی شایسته در این حوزه کمک کند.

   ه) حمایت از طرح‌ها و برنامه‌هایی در حوزه‌ی ارتقای ظرفیت‌های فرهنگی و اطلاعاتی محیط زیستی عامه، مانند: کاهش استفاده از کیسه‌های نایلونی و ظرف‌های یکبار مصرف، مدیریت زباله در سفرهای طبیعت‌گردی، کاهش مصرف دخانیات، تشویق مؤثر و جذاب مردم به کاهش استفاده از پروتئین حیوانی در سبد غذایی روزانه، جلوگیری از رواج فرهنگ و صنعتی غیراخلاقی به نام شکار حیوانات و … اجرا می‌شود.

   و) اهدای جایزه و مشوق‌های مالی و معنوی به افراد یا گروه‌هایی که در حوزه‌ی حراست از منابع طبیعی و محیط زیست به فعالیت‌های داوطلبانه و روشنگرانه می‌پردازند.

    ۴- اعضای اولیه‌ یا هیأت مؤسس صندوق عبارتند از:

    بهمن ایزدی، عباس محمدی و محمّد درویش. شایان ذکر آن که اعضای این هیأت، هر سه سال یک‌بار در مجمعی که از مشارکت کنندگان در صندوق تشکیل می‌شود، برای دوره‌ی بعدی انتخاب خواهند شد. همچنین میزان دریافت‌ها و پرداخت‌های این صندوق در فواصل منظم ماهانه به اطلاع اعضای آن خواهد رسید.

درج نظر