54 ميليارد دلار، تلفات گاز در جهان ؛ خبر خوشي كه اشك آدم را درميآورد!
امروز در درگاه علمي خبرگزاري ايرنا، خبري را ديدم كه اشاره به عزم دولت براي كاهش هدررفت گاز از مشعل پالايشگاهها و چاههاي نفت كشور داشت؛ خبري كه ظاهراً بايد آن را در ردهي خبرهاي خوش ارزيابي و طبقهبندي كرد. امّا اشكم را درآورد!
محمود حاجي محمدي، رييس گروه پژوهشهاي فني شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي در بارهي اين خبر ميگويد: «گازهاي اضافي و جانبي واحدهاي پتروشيمي از طريق سيستم مشعل سوزانده ميشوند که اين کار موجب آلودگي محيط زيست و هدر روي انرژي ميشود. بر اساس اطلاعات بانک جهاني در سال 2000، يکصد و هشت ميليارد متر مکعب گاز در مشعلها سوزانده شده، در حالي که اين مقدار زياد گازها ميتوانند براي اهداف ديگري از جمله توليد انرژي مورد استفاده قرار گيرند.»
رقم كاملاً درست است! نرخ هدررفت گاز در جهان، فقط از مشعلها چيزي در حدود ميزان مصرف يك سال ايران است؛ كشوري كه بعد از آمريكا و روسيه، بزرگترين مصرفكننده گاز با 123 ميليارد متر مكعب در سال 2008 است. و باز اين در حالي است كه بدانيم: تمامي جمعيت اروپا با 10 برابر جمعيت ما کمتر از ده درصد ما گاز مصرف ميکنند!
حال از آنجا كه قيمت جهاني هر هزار متر مكعب گاز را 500 دلار تعيين كردهاند، ارزش گاز هدررفته – بدون توجه به عواقب زيستمحيطي خطرناك آن – به رقم باورنكردني 54 ميليارد دلار ميرسد! و اين در حالي است كه ارقام هدررفت اشاره شده، مربوط به 8 سال پيش است و امروز به مراتب بايد اين رقم را چند برابر فرض كرد. كافي است بدانيم: ميزان مصرف گاز طبيعي در ايران از 68 ميليارد متر مكعب در سال 2001 با متوسط رشد سالانه 3/10 درصد به 123 ميليارد متر مكعب در سال 2008 رسيده و پيشبيني مي شود در سال 2012 ميلادي ميزان مصرف به 277 ميليارد متر مكعب برسد.
چنين است كه ضرورت سرمايهگذاري 129 ميليارد دلاري در افق سند چشمانداز فقط در صنعت گاز كشور احساس ميشود.
مؤخره:
ياد يك آگهي تجاري از آبگرمكنهاي گازي بوتان افتادم كه اشاره ميكرد: به منظور صرفهجويي در مصرف گاز، تحولي فناورانه در ساخت آبگرمكنهاي خود ايجاد كردهايم تا شمعك آبگرمكن در مواقع غير ضروري روشن نماند!»
هميشه همان طور است! از هدررفتهاي بزرگ و تاراج عظيم به راحتي عبور ميكنيم، امّا گاه از سر يك سوزن تو نميرويم!
به راستي كه چه نسل پرمصرف، پرناسازه و بيمبالاتي هستيم ما.
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.