دوّم؛ چه نيازی سبب تغيير ماهيت گات به سازمان جهانی تجارت را سبب شد؟

هدف سازمان جهانی تجارت را ارتقاي استانداردهاي زندگي، تضمين اشتغال كامل، افزايش دايم درآمدهاي واقعي، گسترش توليد، تجارت كالا و خدمات، فراهم­كردنِ امكانات و استفادة بهينه از منابع جهان، حفظ و حراست از محيط‌زيست، تقويت وسايل انجام كار به گونه‌اي كه سازگار با نيازها و علايق در سطوح مختلف توسعة اقتصادي باشد و سرانجام تلاش براي تضمين رشد كشورهاي در حال توسعه و كشورهاي داراي كمترين ميزان توسعه‌يافتگي در تجارت بين‌المللي متناسب با نيازهاي توسعه اقتصادي معرفی کرده­اند (شيرودی، 1383)؛ اهدافی که برای گات هم در نظر گرفته بودند. با اين وجود، گات يك سازمان با هويت حقوقي و بين‌المللي نبود، بلكه صرفاً يك موافقت‌نامة عمومي به شمار مي‌رفت. از اين‌رو، از قدرت اجرايي لازم و اختيارات قانوني براي اجراي تصميمات خود برخوردار نبود. در حالي كه سازمان جهانی تجارت يك سازمان رسمي و بين‌المللي است كه ابزارهاي مناسب براي تحقق اهدافش را در اختيار دارد. علاوه بر اين، حوزة فعاليت گات محدود بود. به همين دليل، مقررات آن شامل محصولات كشاورزي، امور خدمات، سرمايه‌گذاري، منسوجات، پوشاك، خريدهاي دولتي، محيط‌زيست و مالكيت معنوي مانند حقوق مربوط به مولفان، ناشرين، شبكه‌هاي تلويزيوني، ويديويي و ماهواره‌اي نمي‌شد، ولي حوزة فعاليت سازمان جهانی تجارت همه اين موارد را در برمي‌گيرد. به سخنی ديگر، گات تنها شامل آزادسازي تجارت خارجي در محدودة صنعت بود، يعني كشورهاي عضو فقط در بخش صنعت ملزم به محدوديت در واردات و صادرات كالا بودند، ولي سازمان جهانی تجارت دربردارندة آزادسازي تجارت خارجي در بخش صنعت، كشاورزي و خدمات است. از اين‌رو، كشورهاي عضو بايد تمامی محدوديت‌هاي واردات و صادرات در هر سه بخش را لغو کنند.