آيا احمد شاملو «طبيعتستيز» بود؟!
يكي از نادلپذيرترين خصلتهاي زمانهي ما، شايد اين باشد كه كسي حوصلهي «شنيدن» ندارد و اغلب اگر گفتگويي هم – به ظاهر – درميگيرد، بيشتر از اين باب است كه بتوانيم حرف خود را بزنيم و نه آن كه پاسخ گفتار طرف مقابل را پس از شنيدن سخنش بدهيم! كافي است نگاه كنيد به وضعيت نوشتارهاي امروز در اغلب روزنامهها، هفتهنامهها، مجلات و كتب؛ كمتر پيش ميآيد در بين فوج عظيم و پرشمار دستنوشتههاي رنگارنگ روي پيشخوان روزنامهفروشي يا كتابفروشيهاي شهر، پاسخي مستدل و نقدي روشنگر بيابي كه با خواندنش احساس كني، نويسنده واقعاً و عميقاً گفتهها و سخنان فردي را كه اينك به نقد افكار و نظرياتش پرداخته، پيشتر و با دقت و عاري از تعصب خوانده و شنيده است. و شوربختانه اين مسأله، به ويژه در حوزهي دانشهاي فني و پژوهشي هم بسيار مصداق داشته و اغلب، كسي نه حوصلهي خواندن مقالهي علمي و پژوهشي را دارد و نه اگر هم مقالهاي را ورق ميزند، به صرافت قلمي كردن كاغذ و دادن نقدي در تكميل يا اعتراض به ادعاي پيشگفته ميافتد. انگار همه در خلاء و براي مستمعيني به اندازهي منيت فرد سخن ميگويند!
به كلامي شفافتر، نگارنده بر اين باور است كه در زمانهي ما نهتنها، آدمها كمتر و كمتر حوصلهي خواندن دارند، بلكه به طريقي اولاتر، اگر هم افرادي پيدا شوند كه حوصلهي خواندن داشته باشند، شمار آن گروه كه وقت نهاده و در پي رمزگشايي و پاسخدهي و روشنگري از نظرگاههاي ديگران باشند، بسيار بسيار نادر است.
و درست از همين منظر است كه خواندن ديدگاه و پاسخ هموطن ناديدهام، جناب فرشاد كاميار عزيز كه به بهانهي انتشار دستنوشتهي نگارنده در روزنامهي همميهن، آفريده شده است، برايم سخت مغتنم و ارزشمند است. حتا اگر ايشان يكسره آن دستنوشته و مسير ارايه شده در آن را نپسنديده باشند.
ايشان مينويسند: «ديدگاه شما در مورد رودرو قرار دادن شاملو و محيط زيست، فقط به واسطهي اينكه شاملو شعر سپهري را نميپسندد؛ آن هم با دلايل ويژهي خودش، كاملاً ناپخته و شتابزده است.»
و سؤتفاهم دقيقاً از همين جا آغاز ميشود!
برادر عزيز من كجا شاملو را با محيط زيست روردر رو قرار دادهام؟! آيا رودررو قرار دادن شاملو و سهراب سپهري، به معناي رودررو قرار دادن شاملو و محيط زيست است؟! يعني به گمان شما هر كه با سهراب مخالفت كند، لاجرم بايد دشمن طبيعت و محيط زيست هم باشد؟!
اصلاً چرا نميشود منظري را براي نگريستن به جهان برگزيد كه از قاب آن، حرمت هر يك از آفريدگان شعر و ادب پارسي محفوظ نگه داشته شده باشد؟ چه آن فرد، خالق اثري باشد كه ميگويد: «در سياهي جنگل، يك شاخه به سوي نور فرياد ميكشد (احمد شاملو).» و يا فرزانهاي كه ميسرايد: «خوشا به حال درختان كه عاشق نورند و دست منبسط نور، روي شانهي آنهاست (سهراب سپهري).»
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.