پيامي كه يك قورباغهي اكوادوري به جهانيان داد!
![]()
يك نكتهي حيرتانگيز كه از مرور تاريخ اختراعات و اكتشافات علمي جهان آشكار ميشود، اين است كه بخش مربوط به محيط زيست، همواره از كمترين عنايت ممكن برخوردار بوده است، به نحوي كه بايد اعتراف كرد: در عصر پسامدرن هزارهي سوّم، دانش بشر در مورد گونههاي موجود در كرهي زمين، به طرز تأسفباري ناچيز است.
كافي است بدانيم شمار تمامي گونههاي باكتري كه تاكنون داراي شناسنامه شده و از منظر علمي تعريف شدهاند، به زحمت حتابه چهار هزار گونه ميرسد؛ در حالي كه فقط بررسي يك گرم از خاك جنگلي در نروژ به شناسايي 5 هزار گونهي جديد باكتري منجر شد! حيرتآورتر آن كه فقط 10 درصد از كل گونههاي شناخته شدهي حشرات در جهان داراي نام علمي هستند (گزارش سالانهي دبيرخانهي تسهيلات جهاني محيط زيست – GEF).
و اين براي جهاني كه اينك از كشف زمان پلانك صحبت ميكند و ميخواهد اصوات رها شده در جهان را بازخواني كرده و مرز قابل دسترس كيهاني را تا 16 ميليارد سال نوري عمق بخشيده است، حقيقتاً شرمآور است!
راستي! يكي از دلايل مظلوميت آشكار ملاحظات زيستمحيطي در تعاملات حاكم بر جهان، از همين نقصان گيجكننده ناشي نميشود؟
دولتمردان عزيز!
باور كنيد سرمايهگذاري در اين حوزه از دانش و پژوهش، ميتواند از هر سرمايهگذاري سودمند ديگري، سودآورتر باشد ...
در اوايل سال 1998 يك داروي مسكن از پوست يك نوع قورباغهي اكوادوري بدست آمد كه در متوقف كردن درد، دويست بار مؤثرتر از مرفين بود و اثرات اعتيادآور نيز نداشت. به گمان شما اين كشف را چگونه بايد ارزشگذاري كرد و چقدر ميارزد؟ در همين سرزمين مقدسي كه نامش ايران است، چه تعداد گونهي گياهي و جانوري وجود دارد كه حتا نميدانيم اساسيترين نيازهاي حياتي آنها چيست و چگونه و در چه زيستاقليمي روزگار ميگذرانند، چه رسد به اين كه در انديشهي شناسايي و مهار مزيتهاي آنها باشيم؟ در اين كشور 70 ميليوني چند جانورشناس بنام داريم كه جهان به احترامش كلاه از سر برميدارد؟
يادمان باشد: «كتابخانهي حيات وحش دارد در آتش ميسوزد و ما بايد كه آن را خاموش كنيم.» (هارلم بونتلند – نخستوزير سابق نروژ).
و باز يادمان باشد: هماكنون بيش از 15 درصد توليد ناخالص ملي كشورمان به دليل تخريب منابع طبيعي و آلودگي محيط زيست از بين ميرود (معصومه ابتكار، سمينار ملي مديريت اراضي، فرسايش خاك و توسعه پايدار- اراك).
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.