مشاهدهي فسيلي زنده در ايران!
مصداقي ديگر بر درستي پند آلدولئوپلد!
شايد برخي از خوانندگان علاقهمند «مهار بيابانزايي» خبر مشاهدهي «ديرينهترين گونهي جانوري جهان» در آبگيرهاي بهاري اطراف درياچهي اروميه (كنارههاي سد حسنلو) را شنيده يا خوانده باشند؛ جانوري كه قدمت آن به 220 ميليون سال ميرسد و از همين رو، به آن «فسيل زنده» لقب دادهاند. به گفتهي كاشف اين گونهي نادر، آقاي دكتر صابر خدابنده، عضو هيأت علمي گروه بيولوژي دريا دانشكدهي منابع طبيعي و علوم دريايي دانشگاه تربيت مدرس كه ظاهراً تاكنون تحقيقات مفصلي را به همراه پروفسور راجرز بر روي آن انجام داده است، جانور شناسايي شده نوعي سختپوست آبششپا از جنس Triops گونهي cancriformis است. جانداري همهچيز خوار و شبيه به لارو غورباقه كه اندازهي آن بين يك تا 5 سانتيمتر متغيير بوده و به آن «ميگوي بچه وزغي» ميگويند.
اينها را گفتم – به نقل از خبري كه در صفحهي 7 از شمارهي 54 هفتهنامهي آساره به چاپ رسيده است – تا به ياد آن گروه از خوانندگان پيگير اين سطور بياندازم كه چگونه آلدو لئوپلد راست ميگويد؛ پندي كه در مقالهي «گراز خوب، گراز مرده است» به آن اشاره كردم و يادآوري نمودم: سزاوار نيست، وقتي همهي حقيقت به ما عرضه نشده است، به ذبح يا حذف بخشهاي به ظاهر بيمعنا يا ناجور پازل حيات اقدام كنيم. بلايي كه بر سر گرازها ميآوريم و يا بر سر هامون آورديم و اينك ميرود تا در درياچهي اروميه هم تكرار شود! و خيليها هم شايد بگويند: اصلاً اين چالاب شور به چه درد ميخورد، جز آنكه 20 سال اتمام بزرگراه شهيد كلانتري را به تعويق انداخت؟!
آيا ميدانيد، مشاهدهي اين ديرينهترين سنگوارهي زندهي خلقت ميتواند چه اطلاعات ارزشمند و باورنكردني را به بشريت اهدا كند و تا چه اندازه ميتواند افق ديد ما را در طول جغرافي خلقت و عرض انديشهي حيات دگرگون سازد؟!
براي همين است كه از تك تك شما ميخواهم در هر جايگاه، پست و مقامي كه هستيد، بكوشيد و بكوشيم تا پاسدار تنوّع زيستي طبيعت ارزشمندي باشيم كه اينك يگانه امانتدار آن محسوب ميشويم.
آيا اين تقاضاي بزرگي است؟!
پيوست:
يك خبر خوب و يك خبر بد!
- مجله علمي «Scientific American»، پرفسور نادر انقطاع، استاد ايراني دانشگاه «پنسيلوانيا» را به عنوان يكي از 50 شخصيت برجسته در حوزه علوم، اقتصاد و فنآوري سال معرفي كرد.
- مجموع بودجهي پژوهشي 57 كشور اسلامي جهان به بودجهي تحقيقاتي فقط يك كشور اروپايي توسعه يافته مثل آلمان هم نميرسد!
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.