تعریف بیابان (2)
در آغاز، طرفدارانِ اين پندار كه گسترش فيزيكي بيابان، پديدهاي پويا (ديناميك) و بسيار خطرناك است، در اكثريت قرار داشتند. بيابانها، نشانة ناكارآمدي يا ناتواني طبيعت و زيستبومي بيارزش يا كمارزش نگريسته ميشدند و بنابراين، كوشش براي زدودنِ آنها و سبزكردنِ كويرهاي مركزي كشور(بيابانزدايي) در شمارِ مهمترين آرمانها محسوب ميشد. نگاهي به نخستين طرحهاي پژوهشي به اجرا درآمده در اين حوزه و اهداف اصلي آنها كه اغلب در پي كاوشِ راهكارهاي تثبيت ناهمواريهاي ماسهاي، بهرهوري كشاورزي از آنها، ايجاد كمربندهاي حفاظتي سبز در حاشية بيابانها و كويرها، آزمون شگردهاي مكانيكي و زيستشناخت(بيولوژيك)ي حفاظت از دامنههاي شيبدار و … بودند و از مديريتي صرفاً «سازهاي» تبعيت ميكردند، گواهِ اين رويكرد است. ليكن، به موازات پيشرفت علوم در حوزههاي گوناگون و فزوني توانايي بشر براي واسنجي دقيقترِ عملكردهاي خويش در سنوات ماضي، بر طرفدارانِ نگرشي كه به بيابان، ارزشي برابر و درخور، نظير ديگر زيستبومهاي طبيعي ميداد، اضافه شده و به همينترتيب، از شمارِ كساني كه سبزكردنِ بيابانها را امري اصولي و علمي ميدانستند، كاسته شد.
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.