در نقشه‌ي زير، مسير حركت و مكان‌هاي مورد بازديد توسط نگارنده و گروهِ اعزامي در طول شش روز بازديد مشخص شده است. مناطق مزبور كه جملگي در بالادست حوضه‌ي سد گلستان قرار دارند، عبارتند از: مينودشت، گاليكش، آق‌قميش، شغال‌تپه، تنگراه، تنگه‌گل، روستاي دشت، بيدك، سوداغلان، دشت شاد، عرب‌كلو، رضوان، حسين‌آباد، فارسيان، كلاله، پيش‌كمر، گرگاندوز، عزيزآباد، قوشه چشمه و چند منطقه‌ي ديگر در دشت کالپوش.

 

موقعيت راه‌هاي ارتباطي و مكان‌هاي مورد بازديد

 

 

اينك، از سراب به سمت پاياب، مهمترين مشاهدات از پاره‌اي مناطق بازديد‌شده به همراه نگاره‌های مربوطه آورده مي‌شود؛ مسيری که از ارتفاعات دانيال واقع در استان خراسان شروع شده، از سوداغلانِ سمنان عبور کرده و در انتها، به سد گلستان در گنبد ختم می‌شود.

 

             

اراضي بالادستِ زيرحوضه‌ي تنگ‌راه، حوالي ارتفاعات دانيال (واقع در مرز استان‌هاي خراسان و سمنان)، ديمزارهاي بسيار وسيعي كه محكوم به بار‌آوري دانه‌ي آفتابگردان شده‌‌اند، در حالي كه به شهادتِ نقشه‌هاي توپوگرافي با مقياس «1:50000»، كه بر مبناي عكس‌هاي هوايي سال 1345 تهيه شده‌اند، اين اراضي، جملگي مرتع بوده‌اند. كافي است بدانيم به اعتقاد اهل فن، هنگامي كه يك مرتع خوب به يك مرتع فقير تبديل مي‌شود، ضريب هرزآبِ آن تا 36 برابر افزايش مي‌يابد؛ بنابراين، انتظار افزايش حجم رواناب  در چنين ديمزارهايي، آنهم با توجه به ويژگي‌هاي تشديد‌كننده‌ي ريخت‌شناسي بوته‌ي آفتابگردان، كاملاً طبيعي مي‌نمايد.

 

 

حجم رواناب و تخريب حاصل از آن در پاي بوته‌هاي آفتابگردان كاملاً مشهود است.

 

 

                      

تشكيلات مارني در جنوب شرقي روستاي دشت (حوالي تخت هادي‌خان)، واقع در استان خراسان. تراكم قابل توجه آبراهه‌ها و فقر پوشش گياهي نشان از آسيب‌پذيري بالاي چنين رخنمون‌هايي در برابرِ ضربات ناشي از پاشمان قطره‌ي باران دارد.

 

 

نمايي عمومي از روستاي دشت كه در سيل سال 180، خسارت‌هاي جاني بسياري را متحمل شد.

 

 

سد خاكي قزقلعه، واقع در جنوب غرب روستاي دشت، در نخستين آبگيري عمده‌اش پس از حدود  12 سال از احداث آن، تاب مقاومت از دست داد و در سيل سال گذشته، چنين ويران شد.

 

 

پايين‌دستِ روستاي دشت، حوالي تونل، ابتداي مرز شرقي پارك ملّي گلستان، تخريب جاده‌ي بين‌المللي گرگان- مشهد در سمت چپ كاملاً نمايان است.

 

 

 

ديواره‌ي سنگي با زاويه‌ي تقريباً 90 درجه در شمال محور گرگان- مشهد

 

 

محل اتصالِ سرشاخه‌ي آب‌پران (که از ارتفاعات دشت شاد سرچشمه می‌گيرد) به رودخانه‌ي مادر‌سو در درون پارك ملّي گلستان(شرق تنگ‌راه)

 

 

 

عمليات ساختماني احداث مجددِ بخشي از محورِ تخريب‌شده‌ي گرگان – مشهد به سرعت ادامه دارد! راهي كه چند بار ديگر تخريب شد!!

 

نمايي از چادر‌هاي برپا شده به منظور اسكان موقتِ مردم آسيب‌ديده در پايين دستِ روستاي لوه. يكي از عظيم‌ترين و قديمي‌ترين طرح‌هاي بهره‌برداري از جنگل، به توليت حوزه‌ي علميه‌ي امام خميني (ره) گرگان، در مناطق بالادستِ اين روستا در حال انجام بوده است

 

 

 

نمايي از پيشروي زمين‌هاي كشاورزي در دل جنگل، واقع در پايين‌دست حوضه (منطقه‌ي آق‌قميش)

 

نمايي ديگر از تغيير جشمگير كاربري در پايين‌دست حوضه(پل كلاله)

 

 

 

پل 14 متري جاده‌ي گرگان – مشهد، واقع در غرب روستاي لوه، كه از هر دو سيل به شدت  آسيب ديد.

 

 

بين گاليكش و كلاله، اراضي كشاورزي به هرجا كه مجال يافته‌اند، تاخته‌اند و متأسفانه حتا يك مورد از شخم در خلاف جهت شيب در اين اراضی ملاحظه نشد!

 

 

پل گاليكش، آوردهاي چوبي در گوشه‌ي بالاي سمت راست، تجسم خوبي از ارتفاع سيل در اين دهانه بدست مي‌دهد.