ايرانيان ؛ به سياهه‌اي از «ترين» ها نيازمند نيستند!
يادم مي‌آيد مجله‌ي سياست خاورميانه(JOURNAL OF MIDDLE EAST POLICY) ، در شماره‌ي نخست از سال هفتم خويش(مارس 2001)، طي مقاله‌اي به نقد برنامه‌ي دوّم پنج‌ساله‌ي كشور پرداخته بود و ضمن رد توجيه برخي مديران دولتي كه دليل تحققِ كمتر از 65 درصد اهداف پيش‌بيني شده در برنامه را، به تحريم اقتصادي و كاهش قيمت نفت ربط داده بودند، نوشت: « دستگاه برنامه‌ريزي ايران بايد به سمت شفافيت ، خلاقيت و كارايي حركت كند. اين دستگاه با يك‌دهمِ نيروي كار و يك‌پنجم بودجه‌ي خود مي‌تواند برنامه‌اي ميان‌مدت و ساده را بر مبناي سناريوهاي مختلف تدوين كند.»
راست آن است كه به رغم گذشت بيش از 5 سال از انتشار اين مقاله، هنوز هم بايد اعتراف كرد كه دريافت فوق كماكان در نظام برنامه‌ريزي و اجرايي كشور مصداق دارد. راستي! آيا تأسف‌بار نيست بيگانگان زودتر از ما، دليل ناكارآمدي را تشخيص دهند و به زبان بي‌زباني اشاره كنند كه ايرانيان براي آفرينشِ زيرساخت‌هايي كه هر كشور آباد، آزاد و مستقل بدان محتاج است، بيش از آنكه به سياهه‌اي از «ترين»ها نيازمند باشند؛ بيش از آنكه به ساخت بزرگترين، بلند‌ترين، گران‌ترين، طولاني‌ترين، مجهزترين، پيشرفته‌ترين … سد، برج، دانشگاه، آزادراه، بيمارستان، تونل، خودرو و همه‌ي آنچه كه مديريتي سخت‌افزاري يا صرفاً سازه‌اي، متكي بر فناوري پرهزينه‌ي روز(مدرن) را مي‌طلبد، نيازمند باشند؛ محتاجِ اعمال مديريتي اغلب نرم‌افزاري يا غير‌سازه‌اي، شفاف و هوشمند هستند؛ مديريتي انعطاف‌پذيركه نه‌تنها هزينه‌اي به مراتب كمتر را بر سرمايه‌ي ملي تحميل مي‌كند، كه پايداري نسخه‌هاي تجويزي آن نيز در طول زمان بيشتر و مؤثرتر خواهد بود و مي‌تواند مشاركت و همدلي بيشتري را در راهِ تحقق اهدافش برانگيزد.
در اين خصوص، اگر مجالي بود، بيشتر خواهم نوشت ...
پيوست:
- احتمال توقف پروژه آزادراه تهران – شمال ؛ بهترين احتمال زيست‌محيطي سال!
- خدانگهدار پارك ملي گلستان!
به «مهار بيابان‌زايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقه‌ای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانه‌ها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی مي‌كوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويت‌هاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيست‌بوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسه‌هاي بادي و شوراب‌هاي كويري و كلوت‌هاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصه‌هاي بياباني، مي‌تواند پايدارترين و غني‌ترين صندوق ذخيره‌ي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابان‌زدايي»، از بياباني‌شدن زيست‌بوم‌هاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.