شناسههايي بر هوشمندي ايرانيان باستان در مواجهه با طبيعت - 3
در سوّمين و واپسين بخش از ارايهي گوشه ای از مظاهر تعامل بخردانهي نياكانمان با طبيعت ظاهراً خشن زيستبوم، ميخواهم به اهالي شرق، مركزي و جنوبي كشور اشاره كنم:
بيش از هفتصد سال پيش، مردمان طبس، براي مهار هرزآبها و جلوگيري از رخداد سيل، اقدام به احداث سدي كردند به ارتفاع 56 متر در محل روستاي «كريت» و از آب ذخيره شدهي آن، به منظور آبياري مزارع و پرديسان خويش تا مدتها بهره ميبردند. اين سد قوسي كه تا حدود ششصد سال پس از خود نيز همتايي نداشت، هنوز هم در 17 كيلومتري شهرستان طبس استوار باقيمانده است. سرانجام آنكه مطابق يافتههايي كه قدمت برخي از آنها به 500 تا 600 سال پيش ميرسد، در بخشهاي مركزي و جنوبي ايران براي مهار فرسايش بادي و جلوگيري از هجوم ماسههاي روان، مردم محلي از خاکپوش (مالچ) هاي رسي، سنگريزهاي و بعضاً خرده هاي سفال استفاده ميكردند و نيز با ساختن چپرهايي از ني، برگهاي خرما و حتا ديوارهاي گلي در اطراف مزارع، عملاً نوعي بادشكن را ابداع و مورد استفاده قرار ميدادند.
پیوست:
شاه کوه محلی را هم از یاد نخواهیم برد ...
تصاویر صالح کامیابی را از جنگل گلستان دریابید!
در آخرین روز تابستان پارک چیتگر در آتش سوخت!
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.