گزارشي از سمينار «معرفي چالش‌هاي زيست‌محيطي صنعت برق»
روز چهارشنبه، بيست و نهمين روز از شهريورماه 1385، تالار نشست‌هاي كارشناسي پژوهشگاه نيرو، ميزبان مدعويني از نهادهاي مختلف درگير در حوزه‌ي محيط زيست بود تا در هم‌انديشي‌اي يك روزه بتوانند «مهمترين چالش‌هاي صنعت برق كشور» را تعيين، تبيين و رتبه‌بندي كنند ؛ صنعتي كه هم‌اكنون به دليل مواجهه با كسري 17 هزار ميليارد ريالي، بحران نفس‌گيري را تجربه مي‌كند. از جمله دكتر محمد سلطانيه مديركل دفتر تغيير آب و هواى سازمان حفاظت محيط زيست و مهندس قدوسي (كارشناس مسئول دفتر ارزيابي‌هاي زيست‌محيطي) از سازمان حفاظت محيط زيست نيز حضور داشتند تا در كنار نمايندگاني از نهادهاي گوناگون وزارت نيرو، شهرداري تهران، شركت كنترل كيفيت هوا، سازمان انرژي‌هاي نو و ... اجماع بيشتري را در اين مهم بيافرينند. نگارنده نيز به نمايندگي از مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور در اين سمينار يك روزه شركت كرده بود.
گفتني آنكه محيط زيست، يكي از ابعاد هشت‌گانه‌ي آرمان صنعت برق كشور است كه رعايت ملاحظات آن در كنار ملحوظ داشتن جنبه‌هاي فني، مديريتي، مشتري‌مداري، نيروي انساني، اقتصادي و مالي، ايمني و سامانه‌هاي اطلاعاتي در شمار مهمترين دغدغه‌هاي كلان‌نگران برنامه‌ريز اين صنعت جاي دارد؛ رخداد ميموني كه بايد قدر آن را دانست و در تقويتش همه‌ي همت خويش را به كار بست. به ويژه آنكه معرفي چالش‌هاي محيط زيست، توانسته بود از چنان اهميتي برخوردار گردد كه به موضوع نخستين گردهمايي تعيين چالش‌هاي آرمان‌هاي هشت‌گانه‌ي صنعت برق بدل شود. نكته‌ي درخور تأمل ديگر كه پيش از معرفي شش چالش اصلي صنعت برق سزاوار است مورد عنايت قرار گيرد، اشاره به تعريفي است كه در اين سمينار از چالش مد نظر بود: «دغدغه‌هاي كلان، اصلي و ريشه‌اي مرتبط با صنعت برق ايران در زمينه‌ي محيط زيست، ناشي از شرايط يا اتفاقات يا روندهاي داخلي، خارجي، فعلي و آينده.»
معيارهاي سه‌گانه‌اي نيز كه براي شناخت چالش‌ها مي‌بايست مد نظر قرار مي‌گرفت، عبارت بودند از:
1- ايجاد تأثير بالفعل يا بالقوه در عملكرد صنعت از منظر محيط زيست ؛
2- وجود ضرورت براي انجام فعاليت يا يافتن راه حل ؛
3- تأثير بالفعل يا بالقوه در ساير ابعاد صنعت.
با لحاظ چنين گرايه‌هايي بود كه ستاده‌ي نهايي نخستين سمينار يك روزه، معرفي شش چالش اصلي زير بود؛ موضوعي كه قرار است در هم‌انديشي دوّم كه هشتم آبان‌ماه سال جاري برگزار خواهد شد، بر روي راهكارهاي تبديل‌شان به فرصت يا برون‌رفت از آنها انديشه كرد:
چالش نخست: آلاينده‌هاي آب، هوا، خاك و عوامل فيزيكي (صوت، ميدان‌هاي مغناطيسي و الكتريكي و تشعشعات) ناشي از بخش‌هاي توليد، توزيع و انتقال ؛
چالش دوّم: تأمين سوخت و آب (نوع، كميت و كيفيت) ؛
چالش سوّم: هزينه‌هاي زيست‌محيطي در محاسبات اقتصادي طرح‌هاي توسعه ؛
چالش چهارم: قوانين و استانداردهاي زيست‌محيطي كشور (وضع، بازنگري و اجرا)؛
چالش پنجم: فناوري‌هاس سازگار با محيط زيست در صنعت برق ؛
چالش ششم: مكانيابي و ارزيابي زيست‌محيطي پيش از احداث.
به «مهار بيابان‌زايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.