عكس از رويترز

فردريك ليست (1846- 1789)، نظريه‌پرداز مشهور آلماني و بنيان‌گذار مكتب تاريخي اقتصاد، اندكي كمتر از دو سده‌ي پيش در باب شرايط پيشرفت و رفاه پايدار جامعه گفته بود: «شرايطي معين بايد ايجاد شود تا نيروي خلاق و توان توليدي انسان و كار فكري و بدني او بتواند به كار افتد. از جمله قانون خوب و تشكيلات قضايي خوب براي اجراي دقيق و بي‌غرضانه‌ي قانون، ضرورت دارد؛ جان و مال مردم بايد در امان باشد؛ سطح اخلاق و معيارهاي مذهبي مردم بالا باشد تا خرافات، تعصب، فساد و شرارت ريشه‌كن شوند؛ دانش و هنر بايد با شور و شوق فراوان تشويق شوند و نظام آموزشي شايسته و كارآمدي در دسترس همه‌ي مردم قرار داشته باشد».
    اگر باور سخنان ليست و تعميمِ آن به تمامي جوامع در سده‌ي نوزدهم سخت مي‌نمود، به نظر مي‌رسد در سپيده‌دمِ قرن بيست‌ و يكم چنين دشواري‌اي وجود نداشته باشد. چرا كه به قول آمارتيا سن: «توسعه، در حقيقت يك پرداختن بسيار جدي به موارد ممكنِ آزادي است». برگردان ساده‌ي اين كلام هوشمندانه را شايد بتوان، اينگونه آورد: آن گروه ، سازمان ، قوم يا جامعه‌اي را مي‌توان در مسير توسعه‌ي پايدار انگاشت كه آزادانديشيِ اعضايش را نهادينه كرده باشد.
      اينك از شما خواننده‌ي فهيم «مهار بيابان‌زايي» مي‌پرسم:


درجه‌ي انحراف جامعه‌ي امروز ما از مسير توسعه‌ي پايدار چقدر است؟!

     پیوست:

     ... بي‌توجهي به محيط زيست و منابع طبيعي در برنامه‌ريزي‌ها و سياستگذاري‌هاي كلان دولت تا بدانجا پيش رفته كه متاسفانه در سفرهاي استاني هيات دولت، منابع طبيعي يا در اولويت آخر قرار مي‌گيرد و يا از اولويت خارج مي‌شود! و حتا در سطح عالي‌ترين مقامات دولت اينچنين اظهار نظرمي‌شود: «منابع طبيعي سد راه توسعه و سد راه مردم نشود.»

هومن روانبخش را دريابيد