درجهي انحراف جامعهي امروز ما از مسير «توسعهي پايدار» چقدر است؟!
فردريك ليست (1846- 1789)، نظريهپرداز مشهور آلماني و بنيانگذار مكتب تاريخي اقتصاد، اندكي كمتر از دو سدهي پيش در باب شرايط پيشرفت و رفاه پايدار جامعه گفته بود: «شرايطي معين بايد ايجاد شود تا نيروي خلاق و توان توليدي انسان و كار فكري و بدني او بتواند به كار افتد. از جمله قانون خوب و تشكيلات قضايي خوب براي اجراي دقيق و بيغرضانهي قانون، ضرورت دارد؛ جان و مال مردم بايد در امان باشد؛ سطح اخلاق و معيارهاي مذهبي مردم بالا باشد تا خرافات، تعصب، فساد و شرارت ريشهكن شوند؛ دانش و هنر بايد با شور و شوق فراوان تشويق شوند و نظام آموزشي شايسته و كارآمدي در دسترس همهي مردم قرار داشته باشد».
اگر باور سخنان ليست و تعميمِ آن به تمامي جوامع در سدهي نوزدهم سخت مينمود، به نظر ميرسد در سپيدهدمِ قرن بيست و يكم چنين دشوارياي وجود نداشته باشد. چرا كه به قول آمارتيا سن: «توسعه، در حقيقت يك پرداختن بسيار جدي به موارد ممكنِ آزادي است». برگردان سادهي اين كلام هوشمندانه را شايد بتوان، اينگونه آورد: آن گروه ، سازمان ، قوم يا جامعهاي را ميتوان در مسير توسعهي پايدار انگاشت كه آزادانديشيِ اعضايش را نهادينه كرده باشد.
اينك از شما خوانندهي فهيم «مهار بيابانزايي» ميپرسم:
درجهي انحراف جامعهي امروز ما از مسير توسعهي پايدار چقدر است؟!
پیوست:
... بيتوجهي به محيط زيست و منابع طبيعي در برنامهريزيها و سياستگذاريهاي كلان دولت تا بدانجا پيش رفته كه متاسفانه در سفرهاي استاني هيات دولت، منابع طبيعي يا در اولويت آخر قرار ميگيرد و يا از اولويت خارج ميشود! و حتا در سطح عاليترين مقامات دولت اينچنين اظهار نظرميشود: «منابع طبيعي سد راه توسعه و سد راه مردم نشود.»
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.