اهداف نهگانهي تهيه و تنظيم برنامهي اقدام ملّي
1- تعيين مؤلفه هاي مؤثر در بيابانزايي و تعيين سطوح فعاليتها و برنامههاي اجرايي براي مبارزه با بيابانزايي و كاهش آثار خشكي؛
2- تأسيس سامانههاي هشدار سريع خشكسالي؛
3- افزايش آگاهيها و رشد مقبوليت اجتماعي با محوريت استفاده از منابع؛
4- حفظ محيط زيست و اندوختهگاههاي بومشناختي؛
5-تثبيت تپههاي ماسهاي روان در مناطق بحراني و تبديل اراضي شني و لم يزرع به اراضي توليدي؛
6- توسعهي برنامههاي آبياري پايدار؛
7- كشاورزي پايدار و مديريت صحيح پوشش گياهي طبيعي، آب و خاك توسط كشاورزان كه در نتيجه منجر به افزايش توليدات كشاورزي و سودآوري اين حرفه ميشود؛
8- تشويق مشاركت عمومي در برنامهريزي و فعاليتهاي مقدماتي براي يافتن شكل كاربري و بهرهبرداري صحيح اراضي كه هر دو در طولاني مدت منجر به كاهش فقر و توقف تخريب سرزمين مي شود؛
9- كاهش مهاجرت به نواحي شهري از طريق توسعه اقتصادي اجتماعي جوامع روستايي و تاسيس يك الگوي معيشتي جايگزين كه تأمينكننده درآمد در نواحي مستعد به خشكي است.
بنابراين هدف نهايي اين برنامه را شايد بتوان ارتقاء، بهبود، يکپارچگي و سلامت بومسازگانهاي طبيعي و حفظ پايداري و عملکرد آنها در اراضي تخريب شده دانست.
گفتني آنكه اين برنامه – كه امسال، دومين سال اجراي آن محسوب ميشود - با توجه به تجارب و آخرين دستاوردهاي علمي و اجرايي و بر مبناي سند چشمانداز 20ساله و برنامهي چهارم توسعه کشور تدوين يافت. در اين برنامه براي اجراي طرحها در سطح ملّي به توسعه ظرفيتهاي ساختاري، فني، حقوقي، مديريتي و اجرايي و نيز بسيج جوامع محلي جهت کنترل پديدهي بيابانزايي تاکيد شده است .
با توجه به اينكه آثار هر كدام از مؤلفههاي بيابانزايي در زمان و مكان تغيير ميكند، ارزيابي ميزان بيابانزايي و نوع تخريب ناشي از اين عوامل اعم از فعاليتهاي انساني يا عوامل اقليمي بسيار مهم است. اين ارزيابي بايد با ملاحظات تنوّع زيستي و معيارهاي كمي متناسب با جنبههاي فرهنگي و پيشينه شاخصهاي سنتي مورد توجه قرار گيرد. اجراي ارزيابي و ارزشيابي فعاليتها و برنامهها نيازمند اطلاعات اساسي منابع ، فعاليتهاي تحت پوشش و حساسيتهاي منابع است. ارزيابي بيابانزايي و فعاليتهاي مرتبط با آن، بر پايهي شاخصها و خصوصيات هر ناحيه است. يكي از مشكلات عمده در ارزيابي بيابانزايي، فقدان اطلاعات و دادههاي به هنگام و در دسترس است. چرا كه اغلب سامانههاي سنتي - به دليل غير قابل انطباق بودن و كيفيت پايين - براي تحقيقات و ارزيابيهاي اقتصادي اجتماعي كاربردي نيستند.
از اين رو، تأسيس يك بانك اطلاعات در كشور و برقراري سامانههاي پيشرفته جمعآوري دادهها براي جمعآوري و تجزيه و تحليل دادهها ضروري است. به علاوه، شاخصها و معيارهاي وابسته براي ارزشيابي و كنترل فعاليتها و نتايج آنها و تغييرات اقليمي بايد تعيين شود. چنين است كه تأسيس نظام تحقيقاتي و ظرفيتسازي مناسب براي تعيين شاخصها و معيارها را ميتوان در شمار مهمترين اولويتهاي برنامهي اقدام ملّي دانست.
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.