جايگاه برنامهي اقدام ملّي در ایران از منظر ملاحظات پژوهشي
برنامههاي توسعهي طولانيمدّت و راهبرد مديريت منابع طبيعي در ايران بر پايهي توسعهي پايدار با ديدگاه غالب حفاظتي استوار بوده و برخي از عناصر اين راهبرد عبارتند از:
1- اجراي برنامههاي حفاظت خاك و مديريت آبخيز در سطح ملّي از طريق مشاركت؛
2- محافظت جنگل و مرتع و اجراي عادلانه و با ثبات برنامههاي توسعهي پايدار بومشناختي؛
3- برنامهي جايگزيني سوخت فسيلي در جوامع عشايري. برنامهاي كه پايه توسعهي جنگل و سامانههاي بومشناختي ديگر محسوب ميشود؛
4- ارتقاء و توسعهي مشاركت جوامع روستايي در مديريت و بهرهبرداري مراتع و جنگلها كه در كل به حفاظت منابع طبيعي ميانجامد؛
5- توسعه برنامههاي پايدار براي مقابله با فعاليتهاي تشديدكنندهي بيابانزايي؛
6- مشاركت فعال مردم در فعاليتهاي مديريت آبخيز؛
7- كنترل سيل و استحصال آب و بهرهبرداري از آبهاي سطحي؛
8- تهيه و اجراي طرح ملّي آمايش سرزمين براي پايداري و كارآمد كردن مديريت منابع طبيعي؛
9- مديريت مراتع بر پايهي مديريت جامع منابع متكي بر اصول توسعه پايدار.
بنابراين با توجه به اين برنامهي كلان (به ويژه بند پنجم)، ميتوان به جايگاه و اهميت برنامهي اقدام ملّي در كشور بيشتر پي برد؛ برنامهاي كه بر بنياد مفاد آن، كشورهاي در معرض خطر بيابانزايي در اجراي سياستها و فعاليتهاي مهاركنندهي افت كارايي سرزمين، بايد ارتباطات منطقهاي و يا چند جانبه داشته باشند. گفتني آنكه براي همكاريهاي علمي و فني و تقويت مؤسسات مرتبط، دبيرخانهي كنوانسيون شش برنامهي موضوعي را در قالب شبكههاي منطقهاي سازماندهي كرده است. در همين ارتباط، ايران به دليل حسن شهرت خود در آسيا در زمينهي مديريت مراتع و تثبيت شن به عنوان ميزبان شبكه مديريت مرتع و تثبيت شنهاي روان انتخاب شده است؛ امتيازي كه نشان ميدهد از نقطه نظر تشكيلاتي، فناوري، پژوهشي و ظرفيتهاي آموزشي، كشور ما ميتواند با ديگر كشورهاي منطقه در زمينهي مهار بيابانزايي همكاري كند.
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.