معرفي 10 ويژگي لازم براي شاخصهاي بيابانزايي
به طور كلي آن دسته از ويژگيهای ضروری که هر شاخص انتخابی برای ارزيابي بيابانزايی بايد دارا باشند را ميتوان در سياههي زير خلاصه كرد:
• کمیگرا بودن (Desirably quantitative)؛
• حساسيت بالا نسبت به تغييرات محيطی؛
• داراي پراکنش گسترده و قابليت دسترسي آسان Widely applicable))؛
• نسبتاً مستقل؛
• سهولت اندازهگيری و مقرون به صرفهبودن؛
• معرف وضع موجود باشند؛
• توانايی نمايش سرعت بيابانزايي؛
• تفاوت بين تغييرات ناشي از چرخههای طبيعی و فشارهای انسانی را نشان دهند؛
• وابسته به پديدههای مهم بومشناختی؛
• متناسب با شرايط منطقهي مورد مطالعه.
فرازناي سخن آنكه فرآيند دشوار و زمانبرِ ارزيابی جريان بيابانزايي، هنگامی به واقعيت نزديکتر بوده و مقابله با بيابانزايي را کوتاهتر، ارزانتر، کاراتر و پايدارتر خواهد ساخت که معيارها و شاخصهاي در نظر گرفته شده براي آن واجد شش ويژگي زير باشد:
1. معيارهايی واقعی، مشخص و حتیالامکان ساده برای بررسی ابعاد گوناگون جريان بيابانزايي در نظر گرفته شود که معرفی گويا و بومی برای آن به حساب آيند؛
2. امکان ارزيابی معيارهای انتخابی در جنبههای چهارگانهي وضع موجود، سرعت، استعداد طبيعی و خطر بيابانزايي وجود داشته باشد؛
3. سادهترين، ارزانترين و کاراترين شاخصهای ممکن با توجه به ويژگيهای منطقهای برای اندازهگيری و تحليل معيارهای مربوطه برگزيده شود؛
4. معيارها و شاخصهاي تعيينشده، در بردارندهي انحصاري ويژگيهاي عام زيستاقليمهاي خشك، نيمهخشك و خشك نيمهمرطوب و اختصاصات بومي آنها در زيستمحيطِ ايران باشند؛
5. معيارهاي منتخب بايد به عامل بوجودآورندهي بيابانزايي وزن بيشتري اختصاص دهند تا معلول آن؛
6. امکان پايش مستمر و واسنجی شاخصهای مورد نظر، به هدف تکامل آنها وجود داشته باشد.