بنويسيد كلخونگ ؛ بخوانيد اُسوهي مقاومت!
اين يادداشت را تقديم ميكنم به آنها كه «ترين هاي» وطن را دوست دارند! و مخصوصاً به آنها كه در بين «ترينها»؛ با سبزترينها بيشتر از همه همآغوش هستند و با دشمنانشان، هماورد ...
بوشهر استان عجيبي است؛ درست است كه ممكن است بعضي چيزها در آن كم باشد، امّا اغلب همان اندك اندوختههاي طبيعي استان، از كيفيتي درخور و بيرقيب برخوردار هستند. به عنوان مثال، استان بوشهر اگر چه از نظر فراواني تعداد درختان كهنسال، استاني فقير به شمار ميرود؛ اما در بين معدود پايههاي كهنسال موجود در استان، سه پايه وجود دارد كه بينظير هستند و در شمار كهنسالترين پايههاي آن گونهها در ايران محسوب ميشوند.
و امروز ميخواهم در بارهي يكي از آن پايهها صحبت كنم ... از يك دوست بيادعا و عزيز سرزمين مادري به نام كلخونگ.
محليها البته صدايش ميزنند کلخونگ بُز پَر ؛ امّا در واقع همان Pistacia khinjuk خودمان است (نوعي پسته وحشي). آري ميخواهم از يك كلخونگ کهنسال در جايي به نام بُز پَر با شما سخن بگويم؛ از درخت تناوري كه آن را شاخصترین و مسنترین درخت کلخونگ ایران ميشناسند.
اين هموطن من، اين زادهي بيادعاي سرزمين من و اين يار هميشه سبز ديار رييسعلي دلواريها، در کنار راه ارتباطی بوشهر به گره بالاده که در نهایت به کازرون منتهی میشود، درمحل بز پر و در نزدیکی پل روی رودخانه کلال خشک (حاشیهي ملک شخصی آقای بهرام رحیمی) قرار دارد. لطفاً اگر خواستيد به سراغش برويد، نرم و آهسته برويد ... برايش زيباترين موسيقي را كه شنيدهايد، زمزمه كنيد و يادش بياندازيد كه ديگر اهالي خاكي كه او بر روي آن ريشه دوانيده؛ آنهايي كه «آدمزميني» مينامندشان، دوستش دارند و برايش دعا ميكنند تا اين پايداري و استقامت و استمرارش، اين سبزباوربودن بي غل و غشش و اين مقاومت ناهمتايش را همچنان فرزندان اين آب و خاك و فرزندان ِِ فرزاندن ِ... اين آب و خاك هم درك كنند.
خوانندگان عزيز مهار بيابانزايي:
درخت کلخونگ قصهي ما به پاس قطری که دارد و با توجه به مکانی که قرار گرفته است، قطورترین و کهنسالترین درخت کلخونگی است که تاکنون در ایران مشاهده و اطلاعات آن ثبت شده است. در واقع این درخت کلخونگ چهار بار قطورتر از قطورترین درخت کلخونگی است که تاکنون توسط مصطفي خوشنويس– ديدبان هميشه بيدار و پرانرژي درختان كهنسال وطن - مشاهده و اندازهگیری شده است. البته همين درخت هم در شمار تازهترين كشفيات آقا مصطفي قرار دارد كه در سفر اخيرش به استان بوشهر، مشاهده كرده و اينك در مهار بيابانزايي براي نخستين بار و به صورت رسمي، رونمايي ميشود. حالا ببينيد خوشنويس عزيز تا چه اندازه به مهار بيابانزايي و خوانندگان عزيزش ارادت پيدا كرده! نكرده؟
خوشنويس برايم گفته است كه تاج این درخت کلخونگ اگرچه گستردگی کمي دارد، امّا شادابیاش عالی است و وجود دو شاخهي نه چندان قطور كه از ارتفاع 5/1 متری درخت شکسته شده، مؤيد اين ادعا است! چرا كه به خوبی محل شکستگی شاخهها در حال بازسازی است و این موضوع توانایی و سلامت فیزیولوژی این درخت را نمایان میسازد.
گفتني آن كه تنهي این درخت اگرچه به دلیل سن بسیار بالا در مقايسه با همجنسانش (تخمین زده میشود حدود 500 سال سن داشته باشد)، دارای درون پوسیدگی است، ولی از سلامت و پایداری خوبی برخوردار است و خوشبختانه آثار فعالیت آفات بر روی آن را به هیچ وجه مشاهده نميشود. انشعابات تنهي آن از نزدیکی زمین - حدود یک متری - آغاز شده است و با انشعابات مکرری که به سمت و سوی مختلف پيدا كرده، زیبایی و جذبهي خوبی دارد.
مختصات جغرافيايي محل استقرار آن ً13 َ09 º29 عرض شمالي و ً00 َ43 º51 طول شرقي و فرازناي آن از سطح دريا 1166 متر است. محيط تنهي درخت هم 370 سانتیمتر، قطر برابر سينهي تنه 93×105 سانتيمتر، ارتفاع آن 9/7 متر، طول و عرض تاج پوشش آن 3/8×11 متر و سطح تاج پوشش كلخونگ ما 73 مترمربع است.
آخرين نكته اين كه
من اين كلخونگ را دوست دارم ... از نوع بسيار زيادش. ميدانم كه شما هم او را دوست داريد؛ دلم ميخواهد اگر روزي روزگاري گذرتان به بزپر افتاد، او را دريابيد ... قطره آبي نثارش كنيد، در كنارش عكسي به يادگار بگيريد و در برابرش سوگند ياد كنيد كه همواره دعايش خواهيد كرد تا همچنان بر اين آب و خاك ريشه بدواند و زندگي بپراكند و عشق بيافريند ...
راستي! مصطفاي ما را هم از ياد مبريد ... براي او هم دعا كنيد كه هميشه همينگونه شاداب و پرانرژي از توان سبزينهي وطن حراست و نگهباني كند.
دوستش دارم و به دوستيش افتخار ميكنم.
پيوست:
براي آنها كه دوست دارند رد مصطفي را در مهار بيابان زايي ره گيري كنند!