هیچ قانونی نمیتواند افراد را به احترام گذاردن به محیط زیست مجبور کند!
همان طور که پیشتر هم اشاره کردم، هفتهی گذشته یک همایش بیسابقه در ایران برگزار شد با عنوان: «نقش روحانیت در توسعه پایدار کشاورزی» که نگارنده نیز در آن سخنرانی کرد.
اینک بیانیهی پایانی همایش از سوی حجتالاسلام سید محمّدرضا هاشمی، مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در جهاد کشاورزی میانه به دستم رسیده است؛ که برای ثبت در تاریخ محیط زیست ایران، آن را در مهار بیابانزایی بازانتشار میدهم.
به باورم – همان گونه که در متن بیانیه به درستی تأکید شده است - هیچ قانونی نمیتواند افراد را به احترام گذاردن به محیط زیست مجبور کند. برای حرمت نهادن به محیط زیست، نیاز به دانایی و عشق و فرهنگسازی است و رهبران مذهبی در هر جامعهای میتوانند نقشی مثبت و انکار ناشدنی در این مهم ایفا کنند. وقتی میشود به یک پاپ سبز فکر کرد؛ چرا نشود یک آیتالله سبز را به تصویر کشید و او را الگو قرار داد؟
با هم متن این بیانیهی بیسابقه را مرور میکنیم:
بیانیه پایانی نخستین همایش نقش روحانیت در توسعه پایدار کشاورزی
22 آذر ماه 1388- میانه استان آذربایجانشرقی
نخستین همایش نقش روحانیت در توسعه پایدار کشاورزی با هدف تبیین جایگاه حوزههای علمیه، علمای دینی و روحانیت معظم در فرآیند توسعه پایدار بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور برگزار گردید. در این همایش که با حضور بیش از 100 تن از صاحب نظران و روحانیون و کارشناسان انجام پذیرفت؛ مباحث و موضوعات مختلفی در ارتباط با حفاظت از منابع پایه تولید و محیط زیست و نقش روحانیت دینی در ترویج فرهنگ استفاده بهینه از منابع تولید کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در پایان شرکت کنندگان بیانیه زیر را اعلام و مورد تایید قرار دادند:
1- با التفات و امعان نظر به نقش و جایگاه متقن علمای دینی و روحانیت به عنوان سرمایههای انسانی و اسلامی در امر فرهنگ سازی به منظور تداوم و پایداری و توسعه در کشاورزی و منابع طبیعی کشور، بر تقویت و توسعه رابطه حوزههای علمیه و روحانیت معظم با بخشهای اجرایی و دولت تاکید میگردد.
2- توسعه پایدار کشاورزی در حالی که به حرمت طبیعت و توانایی اقتصادی منابع آن توجه می کند، باید در مسیر برقراری عدالت اجتماعی گام بردارد. از لحاظ اخلاقی نیز برای دست یابی به توسعه پایدار لازم است که سطح زندگی بهرهبرداران، گروههای کم درآمد و مستضعف جامعه بهبود یابد و در عین حال، سرمایه نسلهای آینده دچار صدمه و زیان جدی نشود. بدیهی است که این موضوع امری خطیر بوده که به یک تعهد اخلاقی قوی نیاز دارد.
3- از آنجا که این انسانها هستند که برای تحقق پایداری تلاش میکنند و رفتارهای اجتماعی بستری اعتقادی دارد، بنابراین شایسته است تا دستگاهها و نهادهای اجرایی ذینفع حتیالمقدور از ظرفیتها و توانمندیهای روحانیت و علمای اسلامی در جهت آگاه سازی جوامع و بهرهبرداران به نحو شایسته استفاده کنند.
4- دعوت مردم به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست بدون استمداد از یک پشتوانه دینی، بی اثر و کم اثر خواهد بود. شرکتکنندگان تاکید کردند چنانچه اگر توصیههای پایداری و توسعهای نهادهای اجرایی متولی کشاورزی و منابع طبیعی بر اصول دینی بنا شوند از ضمانت اجرایی مستحکمی برخوردار خواهند بود. هیچ قانونی نمیتواند افراد را به احترام گذاردن به محیط زیست مجبور کند. احترام به محیط زیست ، نتیجه آموزش تعالیم دینی در این باره است. از این رو ، از این نوع آموزشها، باید بیشتر بهره گرفت مصداق فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند فرهنگ منابع طبیعی بایستی به معارف عمومی تبدیل شود.
5- اجرای سیاستهای توسعه پایدار در بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور مستلزم اعمال تغییرات اساسی در معیارها و ارزشهاست. امروزه دلیل اصلی تخریب محیط زیست، بی مسئولیتی و عدم توجه به ارزشهای والای انسانی است به همین دلیل تاکید میگردد در ارزشها تحول اساسی صورت گیرد.
6- نباید فراموش کرد تا ایجاد یک نظام کشاورزی پایدار در کشور راهی بس طولانی در پیش است از این رو ما باید رسالت ترویجی خود را برای ایجاد نظام کشاورزی پایدار به عنوان یک مروج واقعی موجبات ترقی و تعالی بخش را فراهم آوریم در این فرایند روحانیون می توانند نقش محوری ایفا نمایند.
7- برای رسیدن به پایداری، بر همکاری عمیق بین رهبران دینی و دانشمندان کشاورزی، اقتصاددانان، کارشناسان آموزشی و سیاسگذاران فعال در این حوزه تأکید میشود.
8- با توجه به اهمیت موضوع شرکت کنندگان بر تداوم و استمرار برگزاری این گونه همایشها و نشستها به شکل ملی، منطقهای و استانی تاکید کردند.
9- در نهایت پیشنهاد میشود دبیرخانه ای دایمی به همین منظور در سازمان جهاد کشاورزی استان و یا وزارتخانه تشکیل گردد و جهت برگزاری هرچه بهتر و پرمحتوای همایش نقش روحانیت درتوسعه پایدار کشاورزی در دورههای آینده، برنامهریزی نموده و اقدامات لازم را مبذول دارند.
« و السلام علیکم و رحمه الله و برکاه»
سیدمحمدرضا هاشمی
رئیس دبیرخانه همایش و مسئول
دفتر نمایندگی ولی فقیه در جهادکشاورزی میانه