رقمهای حیرتانگیز کاهش سطح آب زیرزمینی در شهر شال
امروز مهمان مردم نجیب و خونگرم شال در استان قزوین بودم. آبادبومی کهن که مردمانش با زبانی اختصاصی به نام تاتی صحبت میکنند (گویا یکی از صاحبمنصبان بانک جدید تات هم اهل همین دیار است) و یکی از بخشهای شهرستان بویینزهرا محسوب میشود. آنها در پی راهاندازی و استحصال انرژیهای نو، به ویژه باد و خورشید در منطقهی خود بودند و مشتاقانه امکانات و خدمات فنی را مطالبه میکردند.
امّا نکتهی حیرتانگیزی که یکی از اهالی قدیمی منطقه به نگارنده گفت، شدیداً نگرانکننده بود! این که در سال 1382 سطح آب زیرزمینی در منطقه ماندراوان (پنج کیلومتری شرق شال) در عمق 25 متری بود و امروز در عمق 50 متری! یعنی به طور متوسط بیش از 4 متر در سال سطح آب زیرزمینی اُفت کرده است. آقای محمّدرضایی یکی دیگر از اهالی منطقه نیز گفت: یادم میآید که در سال 1344 سطح آب زیرزمینی در مزرعه ما در عمق یک متری بود، اما امروز در عمق 60 متری هم به آب نمیرسیم!
این آمارهای دهشتناک بار دیگر یادآوریمان میکنند که شتاب بیابانزایی و اُفت کارایی سرزمین امروز بیش از هر زمان دیگری خطرناک و بنیانکن به نظر میرسد.
آیا وقت آن نرسیده تا اندیشهی یافتن و معرفی معیشتهای جایگزینی که وابستگی کمتری به سرزمین داشته باشند، در اولویت سزاوارانهتری در بین برنامههای راهبردی توسعهی استان قزوین قرار گیرد؟
در همین باره:
- بحران فرونشست زمين در ايران ، ابعادي بينالمللي مييابد!
- تصاويري از بزرگترين فروچاله شناخته شده در ايران
به «مهار بيابانزايي» خوش آمديد؛ تارنمايي كه از 12 فروردین 1384 کلید خورده است و تاکنون جوایز متعدد منطقهای، ملّی و جهانی بدست آورده؛ از جمله: در آبان 1385 و اردیبهشت ماه 1387، عنوان برترین وبلاگ محیط زیستی ایران را بدست آورد؛ در فروردین ماه سال 1389 به عنوان سومین وبلاگ محبوب محیط زیستی جهان در سال 2009 انتخاب شد؛ در دوم اردیبهشت 1392، وبگاه نخست محیط زیستی پایتخت در جشنواره مشکات برای سال 1391 شد و سرانجام در 17 اردیبهشت 1392، برنده عنوان برترین وبلاگ به انتخاب مردم در اجلاس جهانی رسانهها برای سال 2013 شد. محمّد درویش در این محیط مجازی ميكوشد در گام نخست جايگاه محيط زيست را در سبد اولويتهاي راهبردي كشور، به منزلگاهي درخور ارتقاء بخشد؛ و در گام بعدي ثابت كند كه بخش پهناوري از زيستبوم وطن، همان قلمرو برهنه و سوزان ماسههاي بادي و شورابهاي كويري و كلوتهاي سر به فلك كشيده و نبكاهاي استوار عرصههاي بياباني، ميتواند پايدارترين و غنيترين صندوق ذخيرهي ارزي ايرانيان باشد. به شرط آنكه بكوشيم با نفي «بيابانزدايي»، از بيابانيشدن زيستبومهاي تالابي، جنگلي و مرتعي خويش جلوگيري كنيم.