مهار بيابان‌زايي

  اين روزها و در فاصله‌ي كوتاهي كه تا دهمين دوره‌ي انتخابات رياست جمهوري ايران اسلامي وجود دارد، شاهد گرماي روزافرون رقابت‌هاي داوطلبين ورود به ساختمان پاستور هستيم. فقط كافي است تا سر خط خبرها از هر يك از دو اردوگاه موسوم به اصلاح‌طلب يا اصول‌گرا را بخوانيم تادريابيم تا چه اندازه اين تنور انتخاباتي در بين هواداران اين دو اردوگاه گرم و سوزان شده است. با اين وجود، هر چه بيشتر در بين سخنان داوطلبين محترم جستجو مي‌كني و هر چه دقيق‌تر محتواي بحث‌ها  و ادعاهاي دوطرف را مورد ارزيابي قرار مي‌دهي، كمتر مي‌تواني نشاني از گرايه‌هاي محيط زيستي در بين طرفداران هر يك از دو اردوگاه اصلي سياسي كشور بيابي! چرا؟
    چند كشور را مي‌توانيد در جهان شماره كنيد كه در بالاترين و مهم‌ترين ميثاق‌نامه‌ي ملّي خويش – يعني قانون اساسي – يك اصل را به حفظ محيط زيست اختصاص داده باشند؟ اصلي كه در آن صراحتاً لازمه‌ي حيات اجتماعي رو به رشد كشور با حفظ محيط زيست پيوند خورده و رسالت پاسداري از آن برعهده‌ي يكان يكان شهروندان حقيقي و حقوقي ايراني قرار گرفته است. آيا مي‌توان پرسيد: تمهيدات داوطلبين نشستن بر صندلي عالي‌ترين مقام اجرايي كشور براي صيانت از اصل 50 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران چيست؟

    تأمل‌برانگيز‌تر آن كه در سند چشم‌انداز 20 ساله‌ي ايران – 1404 نيز به صراحت يكي از ملزومات تحقق رفاه ملّي، برخورداري ايرانيان از محيط زيست مطلوب قيد شده است. امّا همچنان نگارنده و بسياري از طرفداران محيط زيست بايد در حيرت و حسرت باشند كه چرا در فاصله‌ي كمتر از 45 روز به موعد انتخابات رياست جمهوري، هنوز مطالبات محيط زيستي در مباحث و سخنراني‌هاي كانديداهاي رياست جمهوري كليد نخورده است؟ و هنوز کسی برای پاسداری از شرف ملّی ایرانیان برنامه‌ای ارایه نداده است؟!

    يادمان باشد:
   كشوري كه دچار عارضه‌ي فقر اقتصادي باشد؛ كشوري كه از تورم رنج بكشد؛ كشوري كه تأمين اشتغال و مسكن براي اغلب شهروندانش يك رؤيا باشد و كشوري كه مورد تهديد و تحديد قدرت‌هاي ريز و درشت منطقه‌اي و جهاني قرار داشته باشد، همچنان اين فرصت را دارد تا با اعمال مديريتي بخردانه، انعطاف‌پذير و مبتني بر منافع ملّي، بر مشكلات پيش‌گفته فايق آمده و چشم‌اندازي روشن و اميدبخش براي مردمش به تصوير كشد.
    امّا سرزميني كه اندوخته‌هاي طبيعي و ثروت‌هاي بي‌مانند محيط زيستي‌اش را از دست داده باشد؛ سرزميني كه از ذخاير ژنتيكي ناهمتا و يگانه‌اش تهي شده باشد و سرزميني كه حتا براي زيستمندان گياهي و جانوري‌اش امن نباشد؛ هرگز نخواهد توانست آن نسخ خطي يگانه را مرمت كرده و وضعيت پايداري زيست‌محيطي‌اش را مجدداً به حالت پيشين بازگرداند. هر چیزی را می‌شود مرمت و بازسازی کرد جز شرف از دست رفته را ... و طبیعت وطن؛ شرف ملّی ماست.
   از همين روست كه در جهان امروز، به درستي يكي از شناسه‌هاي اصلي مؤيد شادابي هر ملّت و سرزميني را در كيفيت شاخص‌هاي مرتبط با منابع طبيعي و محيط زيست آن كشور جستجو كرده و عيار مي‌زنند. چرا كه هر نوع فعاليت توسعه‌اي، تنها در صورتي پايدار و مقرون به صرفه خواهد بود كه بر بستر محيط زيستي پايدار و شاداب شكل گرفته باشد؛ محيط زيستي كه توان زيست‌پالايي خود را همچنان دراختيار داشته و مي‌تواند آلودگي‌هاي پيرامونش را از وجودش بزدايد.

    طبیعت ایران، شرف ملّی ماست

    اميد كه نخبگان دولت‌سالاري كه تصميم به تصاحب صندلي رياست جمهوري ايران عزيز را دارند، با درك درست اين ملاحظات بكوشند تا برنامه‌هاي محيط زيستي خود را – همگام با ديگر رويكردهاي خود در حوزه‌هاي سياست، اقتصاد و فرهنگ – سامان بخشيده و سازوكارهاي پايش و صيانت از آنها را با رأي‌دهنگان ايراني در ميان نهند.
   باور كنيد كشوري كه شمار سيل‌هاي حادثه‌خيزش در طول چند دهه‌ي گذشته تا مرز 900 درصد افزايش يافته است؛
    كشوري كه ميزان نرخ فرسايش آبي و بادي‌اش به بيش از شش برابر ميانگين جهاني رسيده است؛
   كشوري كه آثار فرونشست زمين و افت سطح آبهاي زيرزميني‌اش در بيش از 80 درصد آبخوان‌هاي اصلي‌اش نمايان شده است؛
   كشوري كه تنها خسارت آلودگي هواي آن در پايتختش از مرز 8 ميليارد دلار در سال گذر كرده است؛
   و سرانجام كشوري كه وضعيت پايداري محيط زيستش از 136 كشور ديگر جهان فاجعه‌بارتر است؛
   ديگر مجالي ندارد تا ملاحظات محيط زيستي‌اش دست‌كم گرفته شود و همچنان عالي‌ترين مقام‌هاي اجرايي‌اش به آن بي‌تفاوت بمانند.
   مردم ما حق دارند تا از انرژي پاك، هواي پاك و آب و خاك پاك هم بهره‌مند باشند؛ مردم ما حق دارند تا به جاي استفاده از سوخت‌هاي فسيلي و سوزاندن درختان جنگلي ارزشمند خود، بخشي ار نيازهاي گرمايشي و روشنايي خود را از محل استحصال نور خورشيد و نيروي باد و توان لايزال زمين‌گرمايي و قدرت فناناپذير و ماناي جزر و مدي تأمين كنند.

    دواطلبين ورود به ساختمان پاستور!
    براي تأمين آسمان آبي و حراست از شرف ملّی ايرانيان چه كرده يا مي‌خواهيد بكنيد؟!

    مؤخره:
   این مقاله با عنوان: «جايگاه فراموش شده محيط زيست و منابع طبيعي در برنامه‌هاي داوطلبين ورود به ساختمان پاستور» در شماره روز چهارشنبه شانزدهم اردیبهشت 88 روزنامه همشهری منتشر شده است.

   در همین باره و از همین نویسنده:

  -بياييم مطالبات خود را از رييس جمهور آينده به اشتراك نهيم

  - همايشي كه بايد قدر آن را بدانيم

  - آنچه که طرفداران محیط زیست از رییس‌جمهور آینده می‌طلبند!

  - چرا وزن محیط زیست در مباحث انتخاباتی هیچ تنوری را گرم نمی‌کند؟

  - چرا محيط زيست و منابع طبيعي را به بازي قدرت راه نمي‌دهند؟!

  - مطالبات محیط زیستی از رییس جمهور آینده – ۲

  - آقای رییس جمهور! محیط زیست عبارت است از برقراری ارتباط - 3

  - آقای رییس جمهور: برای مهار ناپایداری سرزمین چه برنامه‌هایی دارید؟ - 4

درج نظر