اجراي برنامه ملي مديريت مناطق بياباني يكي از گام‌هاي اساسي در راستاي تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه و نيز سند چشم‌انداز 20 ساله كشور است‌. شرط اساسي در دستيابي به موقع همه اهداف برنامه تعيين واقع بينانه و تأمين بموقع نيازها و الزامات آن است كه در همين راستا الزمات و نيازهاي تحقق اهداف اين برنامه بشرح ذيل تعيين مي‌شود:

1-3-4-  نيازهاي برنامه
نيازهاي برنامه در دو بخش شامل نيازهاي فرابخشي و نيازهاي بخشي به شرح ذيل طبقه‌بندي شده است.

1-1-3-4- نيازهاي فرابخشي
برخي از نيازهاي اساسي فرابخشي برنامه كه مي‌بايست از طريق كميته‌ي ملّي مقابله با بيابان‌زايي پيگيري شود، به تفكيك دستگاه عبارت است از :

الف ) معاونت برنامه‌ريزي راهبردي رياست جمهور (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي سابق)
تأمين به موقع منابع مالي‌، اعتباري و تسهيلاتي مورد نياز برنامه

ب ) وزارت نفت
- تأمين مالچ رايگان ( به طورمتوسط به ميزان 100 ميليون ليتر در سال )
- تأمين سوخت فسيلي مورد نياز در مناطق بياباني
- حمايت و مشاركت بموقع در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت ز تأسيسات نفت و گاز

پ ) وزارت نيرو
- صدور مجوزهاي لازم براي تأمين‌آب ‌مورد نياز اجراي پروژه‌هاي نهال‌كاري در طرح‌هاي مقابله با بيابان‌زايي و كنترل فرسايش بادي
- تقويت كنترل و نظارت بر بهره‌برداري از آب‌هاي زيرزميني به ويژه در دشت‌هاي ممنوعه آبي مناطق بياباني، به منظور كاهش روند فرونشست زمين
- فراهم کردن تسهیلات لازم و حمایت‌های مالی از توسعه سهل و ارزان انرژی‌های نو, به ویژه انرژی خورشیدی و بادی

ت ) وزارت صنايع و معادن
- تقويت نظارت بر بهره‌برداري از معادن سطحي به ويژه از حيث اثر بر كاهش تنوع گونه اي‌، توليد زيست‌شناختي و تشديد ناپايداري بوم‌شناختي در مناطق بياباني
- الزام بهره‌برداران معادن سطحي به پرداخت هزينه احياء و يا احياء مناطق بياباني حداقل معادل سطوح تخريب شده ناشي از برداشت معادن سطحي در مناطق بياباني در چارچوب قوانين و مقررات مربوطه
- الزام بهره‌برداران معادن سطحي به استفاده از روش‌هاي با حداقل يا فاقد خسارت در ناپايداري بوم‌شناختي مناطق بياباني جهت استخراج معادن


     ث) دستگاه قضايي و نيروي انتظامي
- برخورد بموقع با متخلفين و متجاوزين به عرصه هاي منابع طبيعي در مناطق بياباني به ويژه از حيث چراي دام غيرمجاز‌، بوته‌كني‌، تخريب و…

     ج) صدا و سيما و ساير رسانه‌هاي جمعي
- كمك به تبديل فرهنگ منابع طبيعي به معارف عمومي به ويژه در مناطق حساس و شكننده بياباني
- ساخت آثار هنري جذاب به منظور افزايش آگاهي مردم از مزيت‌هاي مناطق كويري و تقويت استفاده از انرژي‌هاي نو
- همكاري در شناساندن قابليت‌هاي مناطق بياباني و حساسيت هاي آن در مقابل تخريب
- كمك به مديريت هماهنگ مناطق بياباني به ويژه از حيث نظارت‌، كنترل و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي با همكاري جوامع محلي
- كمك به ايجاد زمينه مشاركت آگاهانه و همه جانبه مردم‌، بهره‌برداران و دستگاه‌ها در اعمال مديريت پايدار بر مناطق بياباني

     چ) سازمان بسيج سازندگي
         - الزام  مشارکت سازمان بسیج سازندگی در کمک به اجرای برنامه در تمام سطوح

     ح) ساير دستگاه‌ها ( وزارت راه و ترابري‌، وزارت كشور - ستاد حوادث غير مترقبه، وزارت مسكن و شهرسازي، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و …)
- حمايت ومشاركت در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت از راه‌ها‌، فرودگاه‌ها‌، واحدهاي مسكوني و …
- رعايت سياست‌ها و اجراي اصول برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي


  2-1-3-4-  نيازهاي بخشي

  الف) وزارت جهاد كشاورزي
-  علاوه بر اولويت دادن به تأمين اعتبارات و تسهيلات مورد نياز برنامه در فصل كشاورزي و منابع طبيعي‌، به طور مشخص مهمترين نيازهاي بخشي برنامه عبارت است از :
- تأمين تسهيلات بانكي مجريان طرح‌هاي احداث بادشكن اطراف مزارع
- هدايت و حمايت كشاورزان داراي اراضي زراعي حساس به فرسايش بادي به تغيير الگوي كشت به سمت كشت گونه هاي زراعي دايمي و يا باغ
- در اولويت قراردادن حمايت از تغيير روش‌هاي آبياري سنتي به تحت فشار‌، لايروبي قنوات و اجراي طرح‌هاي شبكه هاي آبياري و انتقال آب در مناطق بياباني
- ترويج و حمايت از شخم عمود بر جهت شيب
- تغيير سامانه شترداري سنتي به سامانه‌هاي بسته‌، نيمه صنعتي و صنعتي در مناطق بياباني
- كاهش دام مازاد متكي به مراتع و تمركز حمايتها جهت تبديل دام سبك متكي به مراتع بياباني به دام سنگين و با سامانه دامپروري نيمه صنعتي و صنعتي
- كنترل‌، نظارت و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي متأثر از سياست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات زير بخش‌هاي مختلف بخش كشاورزي
-  در اولويت قرار دادن توان تحقيقاتي وزارت به معرفي روش‌هاي نوين :
- چگونگي كنترل و مديريت عوامل انساني بيابان‌زا در كشور
- معرفي روش‌هاي سريعتر و كم هزينه تر تثبيت ماسه‌هاي روان و كنترل كانون‌هاي بحراني فرسايش بادي
- بررسي و معرفي گونه هاي گياهي مناسب عمليات زيست‌شناختي احياء مناطق بياباني
- كمك به ايجاد شبكه سنجش و ارزيابي فرسايش بادي كشور
- در اولويت قراردادن توان آموزش و ترويج وزارت به منظور :
- جلب مشاركت مردم و بهره‌برداران در حفاظت‌، مديريت و اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي بيابان‌زدايي و كنترل فرسايش بادي
- جلوگيري از تغيير بي رويه كاربري مراتع به مزارع و … در مناطق بياباني
- جلوگيري از بوته‌كني‌، چراي دام غيرمجاز و… در مناطق بياباني

ب ) سازمان جنگل‌ها‌، مراتع و آبخيزداري كشور
- اولويت دادن به حفاظت و حمايت از بوم‌سازگان هاي شكننده بياباني به ويژه از حيث كنترل :
- چراي دام
- بوته‌كني
- آتش سوزي
- آفات و امراض
- تخريب و تغيير كاربري
- بهره‌برداري از معادن سطحي
- توقف صدور پروانه و ابطال تدريجي پروانه‌هاي چراي صادره در مراتع بياباني فاقد شايستگي چرا
- اولويت دادن به ايجاد تعادل بين تعداد دام و ظرفيت مراتع در مراتع مناطق بياباني
- ساماندهي واگذاري زمين در راستاي تحقق هدف فقرزدايي و كاهش جمعيت انساني
متكي به منابع طبيعي در مناطق بياباني
- تأمين اعتبارات نيازها و الزامات مورد نياز برنامه
- ايجاد ادارات بيابان‌زدايي و اصلاح ساختار سازماني اين ادارات در اداره كل منابع طبيعي استان‌ها به منظور ايجاد امكان پيگيري انجام بموقع فعاليت‌هاي پيش بيني شده در برنامه ملي مديريت مناطق بياباني كشور
- تبيين سازوكارهاي موثر و كارا جهت اجراي برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي
- افزايش ظرفيت هاي پيمانكاري و بخش خصوصي در جهت تحقق اهداف كمي برنامه
- تأمين و تجهيز نيروي انساني متناسب با اجراي برنامه
- تكميل پستهاي مصوب دفتر و ادارات بيابان‌زدايي استان‌هاي بياباني به منظور نظارت بر فعاليت‌هاي پيمانكاري جهت تحقق‌اهداف كمي وكيفي برنامه ملي‌مديريت مناطق بياباني كشور
- مديريت و ممانعت از هدر رفت آب‌هاي سطحي در مناطق بياباني

درج نظر