2-4- جمع‌بندي و تحليل برنامه
     به منظور ارايه تصويري روشن از نتايج برنامه‌ريزي‌، مبادرت به جمع‌بندي‌، اولويت‌بندي‌، امكان‌سنجي و توجيه فني و اقتصادي طرح‌ها و پروژه‌ها شده است‌.
     براساس نتايج مطالعات انجام شده جمع مساحت رخساره‌هاي 15 گانه ژئومرفولوژي در مناطق بياباني كشور بيش از 57 ميليون هكتار است كه بيشترين آن را دشت ريگي غيرفعال با بيش از 15 ميليون هكتار به خود اختصاص داده است‌. رخساره فرسايش آبراه‌هاي و مخروط افكنه 3/7 ميليون هكتار‌، دشت ريگي فعال 8/6 ميليون هكتار،  اراضي زراعي تحت تأثير فرسايش بادي 6/5 ميليون هكتار و كوير رسي (دق رسي نمكي) با 4/5 ميليون هكتار در مراحل بعدي قرار گرفته‌اند‌. تپه‌ها و پهنه‌هاي ماسه‌اي فعال و غيرفعال نيز به ترتيب 5/1 و 6/2 ميليون هكتار از عرصه‌هاي بياباني را فرا گرفته‌اند كه سه رخساره فرسايش آبراه‌هاي و مخروط افكنه با مساحت 7278214 هكتار‌، رخساره اراضي زراعي تحت تأثير فرسايش بادي با وسعت 5600175 هكتار و بخشي از رخساره جنگل‌هاي بياباني با وسعت 1382481 هكتار جمعاً به مساحت 14260870 هكتار جزء رخساره‌هاي بياباني كشور محسوب شده، ولي از حيث برنامه‌ريزي و مديريت مناطق بياباني با بخش‌هاي آبخيزداري، جنگل، مرتع و زراعت مشترك است. بنابراين مساحت كل رخساره‌هاي مناطق بياباني كه صرفاً تحت مديريت دفتر امور بيابان‌ بوده برابر 43311180 هكتار است‌. همان‌گونه كه ملاحظه مي‌شود، بخش وسيعي از مناطق بياباني كشور در معرض تهديد پديده بيابان‌زايي بوده و از حيث فرسايش بادي به عنوان تنها يكي از مصاديق پديده بيابان‌زايي به شكلي فعال واجد ماسه‌هاي روان بوده يا منطقه برداشت و يا منطقه تحت تأثير اين پديده است‌. بنابراين طرح‌ها و پروژه‌هاي اين برنامه بايد به گونه‌اي طراحي و اجرا گردد كه ضمن شناخت‌، كنترل و مديريت پديده بيابان‌زايي‌، احياي مناطق بياباني فاقد پوشش گياهي و كم پوشش‌، اراضي تحت تأثير فرسايش بادي  را نيز كنترل نموده و از وارد شدن آسيب و خسارات به آن جلوگيري به عمل آورده و يا آن را كاهش دهد.
    در مجموع سطحي معادل 5/9 ميليون هكتار از اراضي بياباني در رخساره‌هاي 1تا8 تحت عمليات تهيه و اجراي طرح‌ها و پروژه‌ها قرار مي گيرند‌. مابقي رخساره‌ها (9 تا 15) كه بعضاً  داراي بهره‌بردار هستند‌؛ تحت پوشش طرح حفاظت‌، حمايت و كنترل عرصه هاي بياباني و طرح كنترل و نظارت بر بهره‌برداري پايدار از عرصه هاي بياباني قرار مي‌گيرند‌.
     بنابراين طي 20 سال جمعاً 25 ميليون هكتار از عرصه‌هاي بياباني متأثر از عوامل انساني بيابان‌زا تحت پوشش فعاليت‌هاي اجرايي و مديريتي و مابقي تحت فعاليت‌هاي نظارتي برنامه راهبردي بيابان قرار گرفته، به طوري كه در مجموع اين برنامه در 15 رخساره‌، 18 استان بياباني و طي چهار برنامه پنجساله توسعه (20سال) با مجموع اعتباري معادل 66815 ميليارد ريال اجرا خواهد شد.

درج نظر